آزمایشگاه بهنود در این مقاله به بررسی بیماری کلستاز بارداری و علائم، خطرات، روش های تشخیص و درمان آن می پردازیم.
کلستاز بارداری
معمولا در بارداری به دلیل افزایش وزن و کشش پوست خارش های خفیفی ایجاد می شود که جای نگرانی ندارد اما میزان شدید این خارش ها می تواند حاکی از وجود مشکلی در عملکرد کبد باشد
که به مراقبت های پزشکی نیاز دارد.
کلستاز بارداری چیست؟
یک بیماری کبدی است که در اواخر بارداری بین 1 تا 2 % زنان باردار رخ می دهد و دلیل بروز آن تجمع اسیدهای صفراوی در کبد می باشد
که باعث خارش شدید پوست در نواحی دست و پا یا در موارد شدیدتر سایر نقاط بدن می شود.
این عارضه می تواند برای شما و جنین مشکل ساز شود و اگر تحت نظر پزشک کنترل نشود خطراتی ازجمله زایمان زودرس را برای شما رقم خواهد زد.
علائم کلستاز بارداری
بیشتر علائم این بیماری در 3 ماهه سوم خود را نشان می دهند و خارش شدید دست و پا مهم ترین علامت آن است که اغلب در شب ها شدت می گیرد.
سایر علائم:
- زردشدن پوست و سفیدی چشم ها
- ادرار تیره
- مدفوع روشن
- حالت تهوع
- بی اشتهایی
- درد در ناحیه ربع فوقانی راست شکم
- خستگی مفرط و افسردگی
عوامل خطر برای کلستاز بارداری
- سابقه شخصی یا خانوادگی
- بارداری چندقلویی
- سابقه آسیب های کبدی
- دیابت بارداری
علت بروز کلستاز بارداری
-
ژنتیک
گاهی این وضعیت در بین اعضای یک خانواده بیشتر مشاهده می شود. این بیماری بین افرادی که ژن هندی و پاکستانی دارند شایع تر بوده است.
-
هورمون های بارداری
هرچه به پایان بارداری نزدیک تر می شویم هورمون های بارداری افزایش یافته و به حداکثر خود می رسند.
پزشکان حدس می زنند که این امر می تواند جریان صفرا را کندتر کرده و باعث تجمع آن در کبد شود در نتیجه نمک های صفراوی وارد جریان خون شده و احساس خارش را به وجود می آورند.
-
بارداری در سنین بالای 35 سال
عوارض کلستاز بارداری
-
زایمان زودرس به دلیل مشکلات ریه ناشی از بلع مکونیوم
مکونیوم ماده تیره و چسبناکی است که در روده های جنین در حال رشد جمع شده و پس از تولد بعنوان اولین مدفوع خارج می گردد.
اما در صورت ابتلا به کلستاز بارداری ممکن است جنین پیش از موعد این ماده را در کیسه آب دفع کند و از طریق مایع آمنیوتیک وارد ریه جنین بشود.
-
مرده زایی
معمولا در شرایطی که مادر به کلستاز بارداری شدید و غیرقابل کنترل مبتلا باشد پزشک ختم بارداری را زودتر از موعد زده و سعی می کند قبل از وقوع خطر تاریخ زایمان را جلوتر بیندازد زیرا ممکن است این شرایط به مرگ نوزاد ختم شود.
نکته: معمولا پزشکان در این شرایط زایمان در هفته 37 یا 38 را توصیه می کنند و مقدمات آن را فراهم می آورند.
پیشگیری از کلستاز بارداری
راه شناخته شده ای برای جلوگیری از این عارضه وجود ندارد.
تشخیص کلستاز بارداری
برای تشخیص این بیماری اولین و مهم ترین اقدام پس از معاینه فیزیکی و بررسی زردی و شرح حال بیمار، تجویز یک آزمایش خون LFT (آزمون عملکرد کبد) برای بررسی آنزیم های کبدی SGPT، SGOT و ALP است.
کنترل کلستاز بارداری
- پزشک ممکن است در طول بارداری بطور منظم در هر هفته خون شما را بوسیله آزمایش خون بررسی کند تا سطح صفرا در خون را تحت کنترل داشته باشد.
- احتمال دارد از داروی یورو دروکسی کولیک اسید UDCA برای درمان این بیماری استفاده کند.این دارو می تواند عملکرد کبد را بهبود بخشیده و سطح صفرا را در خون کاهش می دهد.
- همچنین ویتامین K تجویز شود زیرا بیماری ICP جذب ویتامین K را مختل کرده و این ویتامین برای انعقاد خون بسیار مهم است.
- تزریق دگزامتازون برای بلوغ زودتر ریه های جنین
- انجام تست NST برای پایش قلب جنین و ثبت انقباضات هر دو هفته یکبار.
راه های کنترل علائم کلستاز بارداری
- داروهای ضدخارش
- کرم های مرطوب کننده
- ترک الکل و کافئین
- پرهیز از خوردن غذاهای تند و پرادویه
- پوشیدن لباس های نخی و آزاد
- استحمام با آب خنک
- عدم استفاده از صابون های عطری و ادکلن
تغذیه در کلستاز بارداری
- آجیل و دانه ها
- گوشت کم چربی
- لوبیا و سایر حبوبات
- روغن های سالم مثل روغن زیتون
- غلات کامل مثل برنج قهوه ای، نان سبوس دار، جو، جوی دوسر و سایر غلات
کلستاز بعد از زایمان
کلستاز بارداری چند روز پس از تولد از بین می رود و سطح صفرا به حالت عادی خود برمی گردد.
بعد از آن شما می توانید مصرف داروهایتان را متوقف کنید.
نکته: تمامی خارش ها در بارداری نشانه کلستاز بارداری نیست و ممکن است دلایل دیگری داشته باشد.
مثل:
- کشیده شدن پوست بارداری اول و یا بارداری چند قلو بیش از هر شرایط دیگری منجر به کشیدگی پوست و خارش می‌شود.
- خشکی پوست به علت تغییرات هورمونی در بارداری
- استفاده از عطر یا نوع جنس لباس …
- افزایش هورمون‌ها …
- حساسیت به جفت
- پلاک‌های خارش‌دار در بارداری (PUPPP) …
- پروریگو ..
- حساسیت های غذایی
کلام آخر
کلستاز یک اختلال کبدی است که در اواخر بارداری رخ می دهد و باعث خارش شدید بدن می شود.
این خارش معمولا از کف دست و پا شروع شده و می تواند به تمام بدن گسترش یابد.
علت دقیق این عارضه مشخص نیست اما بنظر می رسد ژن ها و هورمون ها و جریان صفرا در آن موثر باشند.
این بیماری می تواند برای سلامتی مادر و جنین خطراتی ازجمله: زایمان زودرس، مشکلات ریوی، کمبود ویتامین K و افزایش خطر مرگ نوزادی را به همراه داشته باشد.
با تشکر از توجه و همراهی شما
