آزمایشگاه بهنود در این مقاله به بررسی وضعیت جنین و مادر در هفته یازدهم بارداری، تغذیه، علائم و مراقبت ها، آزمایش های مهم این هفته و… می پردازد.
وضعیت جنین در هفته یازدهم بارداری
اکنون سر کودکتان تقریبا نصف بدن او است و این مساله کاملا طبیعی است.
قد او حدودا 5 سانتی متر، 8 گرم وزن دارد و به اندازه یک انجیر است.
هفته یازدهم مصادف با اتمام دوران رویانی و شروع دوران جنینی فرزند شماست.
در این مقطع از بارداری تقریبا تمامی اعضای بدن کودکتان شکل گرفته و به تدریج شروع به فعالیت می کنند.
در حال حاضر سرعت رشد او بطور قابل ملاحظه ای افزایش پیدا کرده است.
افزایش خون رسانی
اکنون رگ های خونی بیشتری در جفت ایجاد شده و رگ های قبلی بزرگتر می شوند تا اکسیژن و مواد غذایی مورد نیاز رشد را به سرعت در اختیار او قرار دهند.
قلب کوچک جنین هم با رساندن خون به تمامی قسمتهای بدن به افزایش سرعت رشد او کمک می کند.
به تدریج بدن کودک صاف تر و دراز تر می شود.
انگشتان دست و پای او کشیده تر شده و به زودی می تواند آنها را باز و بسته کند.
اندام تناسلی جنین در حال تکامل است .
اگر جنین دختر باشد، تخمدان های و اگر پسر باشد، بیضه ها در حال شکل گیری هستند.
جنسیت جنین در این هفته در سونو گرافی مشخص نیست اما با انجام غربالگری 3 ماهه اول به راحتی قابل تشخیص است.
در این زمان اولین علائم مربوط به حرکات تنفس در سونوگرافی نمایان می شود.
دست و پاهایش در رحم مادر حرکت می کنند اما مادر هنوز قادر به احساس این حرکات نیست.
وضعیت مادر در هفته یازدهم بارداری
شما در حال حاضر یک سوم راه را پیموده اید. هرچقدر به پایان 3 ماهه اول نزدیک می شوید علائم شدید بارداری خصوصا حالت تهوع رو به کاهش می رود.
بسیاری از خانم ها در 3 ماهه اول به دلیل تهوع و ویار کمی ضعیف می شوند اما پس از آن حدود 1 تا 2.5 کیلو وزن اضافه می کنند.
ممکن است بیشتر گرسنه شوید و این نشانه بهبود ویارتان است.
کم کم متوجه تغییراتی در ناحیه شکم تان می شوید و باید به فکر پوشیدن لباس های گشاد و آزادتر باشید.
حرارت بدن شما بالاتر رفته و مدام تعریق دارید.
ممکن است گاها دچار گرفتگی عضلات شوید که با مصرف غذاهای حاوی کلسیم و ویتامین ها می توانید به بهبود آن کمک کنید.
بهتر است در این هفته به پزشکتان مراجعه کرده و برای غربالگری 3 ماهه اول آماده شوید.
علائم هفته یازدهم بارداری
- بزرگ شدن شکم:
اگر بارداری اول خود را تجربه می کنید ممکن است چند هفته آینده متوجه تغییر شکم خود بشوید
اما اگر بارداری دوم یا سوم است یا چندقلو باردار باشید در هفته یازدهم متوجه بزرگی شکمتان خواهید شد.
- تغییر بافت موها:
تغییرات هورمونی باعث سریع تر شدن رشد موها می شود.ممکن است کمتر از قبل ریزش مو داشته باشید و احتمالا موها چرب تر و ضخیم تر می شوند.
حتی ممکن است روی شکم، بازوها و سینه ها موهای جدید رشد کند.
- افزایش رشد ناخن ها:
تغییرات هورمونی باعث افزایش رشد ناخن ها و مقاوم تر شدن آنها نیز می شود.
در برخی زنان ممکن است برعکس باشد و باعث شکنندگی ناخن ها شود.
علاوه بر علائم جدی علائم قبلی بارداری همچنان ادامه دارد:
- حالت تهوع
- نوسانات خلقی
- سوهاضمه
- سردرد و سرگیجه
- ویار و هوس غذایی
- خستگی و خواب آلودگی
- لکه بینی خفیف
- نفخ شکم و یبوست
- افزایش حس بویایی
- طعم فلز در دهان
- حساس شدن پستان ها
- ترشحات مایع شیری رنگ از واژن
مراقبت های هفته یازدهم بارداری
مراقبت های غذایی
- مصرف شیر: شیر یک غذای کامل است و حاوی تمام مواد معدنی لازم را برای ساخت اسکلت و دندان های جنین می باشد و برای خانم های باردار بسیار مفید است.
(نکته : شیر باز و غیر پاستوریزه نخورید)
- در صورتیکه تمایل به خوردن شیرینی دارید بهتر است در خوردن آن زیاده روی نکنید.
میزان قند خون خود را با میان وعده های سبک از ترکیب کربوهیدرات و پروتئین مثل پنیر، بیسکویت،دانه های آجیل و میوه های خشک بالا نگه دارید.
- مصرف هرگونه غذای خام از جمله گوشت ماهی خام ممنوع است.
چون می تواند ناقل باکتری، ویرووس و انگل باشد.
- عدس بخورید:
یکی از مهم ترین ویتامین ها برای زن باردار ویتامین B و اسید فولیک است که در عدس یافت می شود.
اسید فولیک برای تشکیل مغز جنین و سیستم عصبی او ضروری و حیاتی است.
همچنین عدس جزو سازگارترین مواد غذایی برای روده است و به راحتی طعم ها و ادویه های مختلف را جذب می کند.
- اسفناج هم منبع مغذی از آهن، ویتامین A و اسید فولیک می باشد.
- سعی کنید پرتقال، هویج، گوجه فرنگی، توت فرنگی و کلم بروکلی را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
این مواد حاوی ویتامین C هستند و برای رشد کودک شما بسیار مفید خواهد بود.
- آب زیاد بنوشید تا دچار یبوست نشوید.
- از مصرف کافئین (قهوه و چای) و نوشیدنی های گازدار پرهیز کنید زیرا می تواند باعث کم وزنی نوزاد یا سقط جنین شود.
سایر مراقبت ها
- ویتامین و مکمل های دوران بارداری را همچنان مصرف کنید.
- ورزش داشته باشید (حداقل 15 دقیقه در روز پیاده روی داشته باشید، یوگا یا ایروبیک بارداری به زایمان راحت تر شما کمک می کند)
- با مشورت پزشک مقدار مصرف کلسیم خود را افزایش دهید.
- به قدر کافی استراحت داشته باشید و به آرامش خود اهمیت بدهید.
- در صورت سرماخوردگی یا برای رفع سردرد، بدون تجویز پزشک از دارویی استفاده نکنید.
( استامینوفن تنها دارویی که در این دوران می توانید مصرف کنید)
- برای جلوگیری از ترک های پوستی مراقبت از پوستتان را فراموش نکنید.
( از لوسیون آبرسان استفاده کنید و پوست شکم و ران های خود را مرطوب نگه دارید)
- از رفتن به حمام داغ، سونا و جکوزی خودداری نمایید.
- برای آزمایش غربالگری 3 ماهه اول اقدام کنید.
نکته
احتمال اینکه در این هفته به بعضی از غذا ها حساس شوید زیاد است.
به این اتفاق ویار بارداری می گویند.
اما اگر ویار غیر غذایی داشته باشید به این مشکل هرزه خواری یا پیکا گفته می شود.
این اتفاق نشان دهنده یک مشکل خاص در شماست یعنی دچار کمبود یک سری مواد غذایی در بدن خود هستید.
توصیه می شود اگر این مشکل در شما بروز پیدا کرد حتما به پزشک مراجعه نمایید و از خوردن مواد غیر خوراکی مثل خاک، چوب و… خودداری کنید.
سونوگرافی در هفته یازدهم بارداری
- این سونوگرافی را می توان در اوایل سه ماهه اول یا هفته یازدهم تا چهاردهم بارداری بعنوان غربالگری انجام داد.
- از این سونو میتوان برای محاسبه سن بارداری و همچنین بررسی خطر ابتلا به سندروم داون نیز استفاده کرد.
- در طول سونوگرافی دیدن اندازه غیرطبیعی پشت گردن نوزاد می تواند نشانگر ناهنجاری های کروموزومی در جنین باشد.
- با در نظر گرفتن نتیجه سونوگرافی و آزمایش خون پزشک قادر است خطر ابتلای کودک به مشکلات ژنتیکی را تشخیص بدهد.
- سونوگرافی برای زنانی که چندقلو باردار هستند می تواند بندناف و جفت ها را نشان بدهد.
اگر نوزادان دارای بند ناف مشترک باشند دوقلوی همسانند و اگر جفت جدا داشته باشند غیر همسان خواهند بود.
دوقلوهای همسان که دارای جفت مشترک هستند معمولا نیاز به معاینات بیشتری دارند تا اطمینان حاصل شود که هر دو از تغذیه کافی برخوردار هستند.
آزمایشات هفته یازدهم بارداری
آزمایشاتی که در این هفته تجویز می شود می تواند مشکلاتی مانند:
دیابت بارداری و پره اکلامپسی را تشخیص داده و سلامت مادر و جنین را ارزیابی کند.
آزمایش غربالگری 3 ماهه اول بارداری
از هفته 11 تا پایان هفته 13 بارداری ممکن است یک سونوگرافی NT به منظور ارزیابی فضای شفاف و مقدار مایع پشت گردن کودک انجام شود.
غربالگری دوران بارداری به منظور مشخص شدن انواع اختلالات ژنتیکی به خانم ها توصیه می گردد.
آزمایش NIPT
در صورت غیر عادی بودن نتیجه غربالگری و سونوگرافی NT یک آزمایش با روش غیر تهاجمی بصورت تکمیلی انجام می شود.
این تست یک آزمایش خون ساده است که DNA آزاد جنین که در خون مادر جریان دارد را برای شناسایی اختلالات ژنتیکی بررسی می کند.
آزمایش نمونه برداری از پرزهای کریونی (CVS)
آزمایش دیگری که در هفته 10 تا 14 به برخی از خانم های باردار توصیه می شود CVS است.
این آزمایش معمولا برای زنانی تجویز می شود که:
- نتیجه غربالگری آنها غیرعادی بوده است.
- سن خانم بالای 35 سال است.
- سابقه ناهنجاری های کروموزومی را در بارداری قبلی داشته اند.
- سابقه خانوداگی در اختلالات ژنتیکی دارند.
علائم هشدار در هفته یازدهم
- لکه بینی و خونریزی واژینال یا هرنوع ترشح خونابه ای
- درد های شکمی و رحمی
- تب و لرز
- تهوع و استفراغ خیلی شدید
- سردرد شدید و مقاوم
- درد شانه ها
- احساس تشنگی همزمان با کاهش ادرار
- تکرر ادرار همراه با سوزش ادراری و درد پهلو به هنگام دفع ادرار
عفونت ادراری در هفته یازدهم
عوامل بروز عفونت
- با رشد رحم به مثانه فشار وارد می شود و باعث می شود ادرار بطور کامل از مثانه خارج نشود.
ادراری که پشت مثانه باقی می ماند باعث عفونت می شود.
2. همچنین ترشح هورمون های بارداری هم باعث تغییراتی در مجاری ادراری می گردد که گاها منجر به بروز عفونت می گردد.
اگر این مشکل با دارو درمان نشود به کلیه ها منتقل شده و وجود آن ها باعث کم وزنی نوزاد و یا زایمان زودرس می شود.
اما اگر به سرعت درمان شود به نوزاد آسیبی وارد نمی شود.
سخن پایانی
در این دوران ممکن است احساس کنید تنهایید و همسرتان شما را درک نمی کند یا شاید اشتیاقی زیادی برای پدر شدن در رفتار او نبینید.
این حالتی است که اغلب زنان در هفته های اول بارداری تجربه می کنند پس آزرده خاطر و ناامید نباشید.
عدم مشارکت همسرتان
عدم مشارکت نشانه بی تفاوتی او نیست بلکه واکنش طبیعی در مقابل استرس ناشی از پدر شدن و افزایش مسولیت های اوست.
اغلب مردان در این موارد نمی دانند چه کمکی از دستشان بر می آید و باید در چه مسائلی وارد شوند.
به دلیل احساس ناتوانی در حمایت از شما، عصبی شده و از رو به رو شدن با مساله فرار می کنند.
به شما پیشنهاد می دهیم به احساسات منفی خود غلبه کرده و سعی کنید به همسرتان توجه داشته باشید.
و با دادن پیشنهادهایی برای جلب مشارکت و همراهی، او را در این مسیر یاری نمایید.
بعنوان مثال:
- باهم کتاب های آموزشی دوران بارداری را مطالعه فرمایید.
- از همسرتان بخواهید در ویزیت های دوران بارداری همراه شما باشد.
- اگر برای همسرتان مقدور است از او بخواهید در کلاس های بارداری و آمادگی زایمان شما را همراهی کند.
- اتاق او را باهم چیدمان کنید.
به این نکته توجه داشته باشید که در گیر کردن همسرتان با روند بارداری در 3 ماه اول بارداری کاری دشوار است و نیازمند صبر و حوصله شما می باشد.
در 3 ماه دوم برای بسیاری از مردان درک احساسات و مشارکت با شما آسان تر می شود.
زیرا هفته به هفته روند رشد جنین را مشاهده کرده در نتیجه حاملگی و وجود فرزندی در شکم شما برایشان ملموس تر می شود.
سعی کنید به همسرتان فرصت دهید تا به تدریج احساس پدر شدن را درک کرده و با جایگاه جدید خود در زندگی مانوس شود.
به امید دیدن لبخند فرزند دلبندتان
