هفته چهلم بارداری

آزمایشگاه بهنود در این مقاله به بررسی وضعیت مادر و جنین در هفته چهلم بارداری، تغذیه، علائم و مراقبت های این هفته می پردازد.

وضعیت جنین

در این هفته مسیر بارداری به پایان رسیده است و هنگام تولد است.

قد نوزادان معمولا در این هفته بین 52 تا 55 سانتی متر و وزنشان بین 2/500 تا 3/500 متغیر است. گاهی ممکن است وزن نوزاد تا 4/500 گرم هم برسد.

استخوان ها در این هفته در حال سخت شدن هستند به جز استخوان جمجمه که همچنان نرم است تا بتواند از کانال زایمان عبور کند.

ممکن است بعد از تولد سر او کمی مخروطی شکل شود اما بعد از چند روز رفع خواهد شد و جای نگرانی ندارد.

قسمتی از استخوان های دیگر مثل دو سر استخوان های بلند، نوک انگشتان نیز غضروفی باقی می ماند. غضروفی ماندن این قسمتها برای رشد در بزرگسالی ضروری است.

او هنگام تولد با مقدار خون، لایه ورنیکس،لانوگو و مایع آمنیوتیک به دنیا می آید و معمولا رنگ پوستش کبود و مایل به آبی است.

بینایی او فعلا تا 3 سانتی متری خودش است یعنی چهره شما را نمی بیند اما صدای پدر و مادرش برایش آشناست و با اصواتی که در دوران جنینی شنیده ارتباط برقرار می می کند.

وضعیت مادر

باید به شما تبریک بگوییم شما این مسیر را با موفقیت پشت سر گذاشته اید و حالا پایان انتظار شما نزدیک است.

جنین به شکم، لگن و واژن فشار وارد می کند و با حرکت سر جنین دردهای تیزی در لگن احساس می شود.

در این لحظات عمق تنفس مادر کمتر و انقباضات رحم شروع می شود. شما در این دوران برای تولد کودکتان لحظه شماری می کنید. باید کمی دیگر صبر کنید تا فرآیند زایمان شروع شود و تحمل دردها پایان یابد.

علائم هفته چهلم بارداری

• کمردرد
• تکرر ادرار
• خستگی
• ترشح پستان ها
• تغییرات خلقی
• اختلال در خواب
• انقباضات رحمی
• نفخ
• تورم پاها
• سخت شدن تنفس

نشانه های نزدیکی شما به زمان زایمان

• قرارگرفتن جنین در داخل لگن و سفت شدن پایین شکم
• افزایش انقباضات منظم رحمی با فاصله کمتر از 5 دقیقه
• ترشحات واژن مخاط آغشته به خون (نمایش خونی)
• حالت تهوع و اسهال
• پاره شدن کیسه آب (معمولا 12 تا 24 ساعت بعد از این عارضه دردهای زایمان شروع می شود)
• احساس فشار در لگن، شکم و مقعد

علائم هشدار در هفته چهلم

در صورت داشتن علائم زیر باید وضعیت شما حتما توسط پزشک کنترل شود:

• تهوع و استفراغ
• سردرد شدید
• تورم ناگهانی دست و پا
• حساسیت به لمس
• درد بالای شکم و زیر دنده ها
• دیدن ترشحات سبز یا قهوه ای (نشانه وجود عفونت است)

مراقبت های هفته چهلم

• پیاده روی

داشتن تحرک باعث پایین آمدن نوزاد و باز شدن دهانه رحم می شود با قدم زدن می توانید به شروع زایمان خود کمک کنید.

• رابطه جنسی

در صورت تایید پزشک می توانید رابطه جنسی داشته باشید و این مورد می تواند شروع انقباضات رحم را در پی داشته باشد.

• خوردن غذاهای سبک

سعی کنید معده تان را سنگین نکنید تا زایمانتان آسان تر شود.

• آب درمانی

آب می تواند دردهای شما را تسکین دهد. در مواردی مادران روند زایمان خود را در آب می گذرانند و این روش می تواند تا حدی دردهایشان را کنتل نموده و آرامش بخش باشد.

• مدیتیشن یا عبادت

اگر استرس دارید یا دچار بی خوابی شده اید می توانید با روش های تن آرامی ذهن خودتان را آرام نمایید.

• تنفس درست

با شروع انقباضات ممکن است برای تحمل درد عضلات خود را منقبض کنید و این شرایط را سخت تر می کند. شما باید نفس عمیق بکشید و عضلات و ماهیچه هایتان را رها کنید تا انقباض برطرف شود.

• آرامش داشته باشید، عجله نکنید و اجازه دهید زایمان روند طبیعی خود را طی کند.
• خوردن مایعات را از یاد نبرید.
• مهارت های شیردهی را قبل از تولد نوزاد بیاموزید.
• برای شروع دردهای زایمان از روغن کرچک استفاده نکنید زیرا یک ملین است و و باعث اسهال می شود.
• تمرینات تنفسی

تغذیه در هفته چهلم بارداری

طبق تحقیقات چای برگ تمشک یکی از نوشیدنی هایی است که در اواخر بارداری می تواند موجب موارد زیر بشود:

1. بهبود انقباضات عضلات رحم
2. کوتاه تر شدن فاز دوم زایمان
3. کاهش نیاز به سزارین اورژانسی
4. کمک به بازگشت رحم به اندازه عادی پس از زایمان
5. ترشح بیشتر شیر مادر

شروع نشدن درد در هفته چهلم

شما هفته ها و روزهای زیادی را در انتظار آمدن فرزندتان بوده اید اما ممکن است علی رغم رسیدن به هفته چهلم همچنان دردی نداشته و آماده زایمان نشده باشید.

با اینکه تحمل شرایط سخت است اما چاره ای جز صبر ندارید.

اما درصورت گذراندن هفته چهلم و شروع نشدن زایمان در هفته چهل و یکم باید به بیمارستان مراجعه کنید تا دردهای زایمان را با روش هایی به شما القا کنند.

عوامل موثر در تاخیر زایمان

• سابقه خانوادگی ← اگر سابقه تاخیر در زایمان در خانواده شما باشد احتمال این مورد برای شما نیز وجود دارد.
• اولین زایمان ← معمولا مادرانی که اولین بارداری خود را تجربه می کنند ممکن است دیرتر زایمان کنند.
• جنسیت ← بنظر می رسد جنسیت جنین نیز در زمان تولد تاثیرگذار باشد چون معمولا پسرها کمی دیرتر از دخترها متولد می شوند.

چرا قبل از هفته چهل و دوم درد زایمان را القا می کنند؟

چون شرایط جنین بعد ازین سخت می شود و جفت نیز خاصیت اکسیژن رسانی و تغذیه را مثل قبل ندارد و به اصطلاح جفت کهنسال شده است.

همچنین جنین دیگر فضا و امکانی برای رشد ندارد و ممکن است دچار سندروم توقف رشد شود.

بنابراین پزشک با گذشت از هفته چهل و یکم ترجیح می دهد فرزند شما را قبل از کهنسالی جفت به دنیا بیاورد.

کنترل ضربان قلب جنین

کاهش تحرکات جنین می تواند از نشانه های آمادگی او برای تولد باشد. پزشک برای اطمینان از سلامت نوزاد تست ضربان قلب می گیرد

به این صورت که شما در مطب نشسته، کمربند مخصوصی دور شکم و کمر شما بسته می شود. در طی 20 تا 30 دقیقه ضربان قلب کودک اندازه گیری شده و وضعیت سلامت او بررسی می شود.

سونوگرافی هفته چهلم

تست بیوفیزیکال پروفایل آزمایشی است که در آن  تست بدون استرس همراه با سونوگرافی انجام می شود.در این تست انقباضات مادر، حرکات کودک و ضربان قلب او بررسی می گردد.

همچنین در این سونوگرافی پزشک می تواند میزان مایع آمنیوتیک را نیز چک کند اگر نتیجه تست نشان دهد که زایمان برای کودک بهتر است دکتر با روش های بالینی زایمان را جلو می اندازد

اما اگر همه چیز نرمال باشد از شما می خواهد بیشتر صبر کنید.

شروع زایمان

در صورت شروع دردها و انقباضات که زایمان روند طبیعی خود را طی خواهد کرد اما در صورتیکه دردی نداشته باشید پزشک اقدامات زیر را انجام خواهد داد:

• آماده سازی دهانه رحم

قبل از تسریع در زمان زایمان پزشک شما را معاینه کرده و وضعیت دهانه رحم را بررسی می نماید تا متوجه مقدار باز شدن دهانه رحم و میزان پایین آمدن کودک در لگن را ارزیابی کند.

• تزریق پیتوسین (آمپول فشار)

این دارو از راه وریدی به شما تزریق می شود و اثرگذاری آن 30 دقیقه طول می کشد و هورمون اکسی توسین را در خون بالا برده و می تواند روند زایمان را تسریع ببخشد

زیرا انقباضات رحمی را طولانی تر و قوی تر می کند.

• باز کردن کیسه آب

در روش آمنیوتومی پزشک به کمک وسیله ای یک سوراخ کوچک در کیسه آمنیوتیک ایجاد می کند که باعث پارگی کیسه آب و سرعت بخشیدن به زایمان می شود.

• ایجاد برش

ممکن است چند روش باهم انجام شود مثلا تزریق پیتوسین به همراه ایجاد برش روندی معمول است. این برش کوچک با بخیه بسته می شود و جای نگرانی ندارد.

زایمان طبیعی با اپیدورال

در این روش هم زایمان به شکل طبیعی به کمک انقباضات رحم و از دهانه رحم انجام می شود با این تفاوت که مادر بی حسی دریافت کرده و دردی نخواهد داشت.

ممکن است در این روش کمی مدت زمان زایمان بیشتر شود اما تحمل درد کمتر، ارزش مقداری معطلی را دارد.

زایمان سزارین

در این روش معمولا تولد یک تا دوهفته زودتر صورت می گیرد.

سزارین روشی تهاجمی است که در آن برش عمیقی در انتهای شکم و بالای ناحیه تناسلی ایجاد می شود و بسیاری از بافت ها و اعصاب دچار آسیب دیدگی خواهند شد.

این شکاف عمیق به پزشکان این امکان را می دهد جفت و جنین را بیرون آورند.

برای سزارین نیز می توان از بیحسی اپیدورال استفاده کرد که قسمت کمر به پایین را بی حس میکند و یا از بی هوشی کامل بهره گرفت.

درد ناشی از ایجاد برش بعد از هوشیاری برای مادران آزاردهنده است اما با این حال بسیاری از آنان این درد را به درد زایمان طبیعی ترجیح می دهند.

نکته: با توجه به شرایط مادر و جنین و وجود نداشتن امکان زایمان طبیعی با صلاحدید پزشک عمل سزارین انجام می شود.

تولد و پذیرایی از میهمان کوچک خانه شما

اکنون زمان دیدار شما با میهمان کوچک جدیدتان است و او نیاز به حمایت و نگهداری شما دارد و مراقبتی 24 ساعته را می طلبد.

شما و همسرتان هر دو نیاز دارید تا با نقش های جدید یکدیگر و نوزادتان ارتباط برقرار نمایید.

مراقبت از نوزاد، تغذیه، حمام کردن و عوض کردن پوشک و… را هر دو یاد بگیرید و به هم کمک کنید.

سعی کنید روزهای اول بعد از زایمان را در خانه بدون حضور میهمان سپری کنید و سعی داشته باشید با نوزادتان وقت گذرانده و ویژگی ها و نیازهایش رابشناسید.

او بیشتر ساعات روز را می خوابد، بهتر است شما نیز برای بازیابی انرژی از دست رفته خود در آن ساعت ها بخوابید چون ساعات خواب او با شما یکسان نیست

و به احتمال زیاد در ساعات شب عضو کوچک خانواده شما بیدار باشد و خواب شما را مختل کند.

توصیه هایی به همسران

همسرتان را از یاد نبرید. ممکن است کودک تمام زمان، توجه و انرژی شما را بعد از تولد به خود اختصاص دهد.

سعی کنید ارتباط عاشقانه و صمیمانه خود را با همسرتان بیش از پیش حفظ کرده و از او دور نشوید.

او یار و یاور همیشگی شماست و کسی است که تا دوران پیری کنار شما خواهد ماند.

سعی کنید هردو باهم، شانه به شانه از پرورش فرزندتان لذت ببرید و عاشق بمانید چراکه عشق پدر و مادر به هم از هر هدیه ای برای فرزندتان مفیدتر و با ارزش تر است.

به امید دیدن روزهای زیبا در کنار هم