هفته دهم بارداری

آزمایشگاه بهنود در این مقاله به بررسی وضعیت جنین و مادر در هفته دهم بارداری، تغذیه، علائم و مراقبت ها، آزمایش های مهم این هفته و… می پردازد.

در هفته دهم شما به پایان سه ماهه اول نزدیک می شوید و بسیاری از علائم اولیه رو به کاهش می رود.

معمولا علائم شدید بارداری در سه ماهه دوم از بین می روند و این تغییرات از هفته دهم خود را نشان می دهند.

اکنون مهم ترین مرحله زندگی فرزند شما در رحم است.

از هفته سوم تا دهم بارداری را که تمام اعضای بدن جنین تشکیل می شود دوران رویانی می نامند.

در ادامه از مرحله رویانی به مرحله جنینی وارد شده و اعضای بدن او بیشتر رشد کرده و به تکامل می رسد.

تغییرات جنین در هفته دهم

اکنون تمام اعضا تشکیل شده، کبد، روده ها، ریه، مغز و… در جایگاه اصلی خود قرار گرفته اند.

غده تیروئید کار ساخت هورمون ها را آغاز کرده و دستگاه گوارش آنزیم های مورد نیاز را تولید می کند.

تنها بخشی که در این فرآیند نه تنها رشد نکرده بلکه تحلیل رفته و به تدریج در حال محو شدن است کیسه زرده است.

زیرا با شدت گرفتن تولید گلبول قرمز در کبد و تکامل بیشتر جفت و بند ناف، برای برعهده گرفتن تبادل مواد غذایی و اکسیژن بین شما و جنین دیگر نیازی به کیسه زرده نیست.

در این هفته او شروع به بلعیدن مایع آمنیوتیک می کند.

این مایع به توسعه سیستم گوارشی و تنفسی او کمک می کند.

در عین حال ادرار هم می کند یعنی کلیه هایش شروع به فعالیت کرده اند.

او اکنون به اندازه یک خرمای درشت یا توت فرنگی شده که حدود 3 سانتی متر طول و 4 تا 7 گرم وزن دارد.

انگشتانش در حال جدا شدن است و می تواند دست و پاهای کوچکش را تا حدودی تکان دهد.

پلک هایش از غشای نازک به پوست ضخیم تری تبدیل شده ولی همچنان بسته است.

رشد بیشتر قسمتهای داخلی گوش ها کامل شده اما هنوز شنوایی ندارد.

زیرا شنیدن نیازمند تکامل ساختار گوش میانی و کامل شدن ارتباط عصبی بین مغز و گوش ها است.

جوانه های دندان زیر لثه هایش در حال روییدن است اما تا بدو تولد و گذشت تقریبا 6 ماه همچنان خود را نشان نمی دهند.

در این هفته هنوز دستگاه تناسلی خارجی جنین شکل نگرفته و پزشک قادر به تشخیص جنسیت نیست.

اما اگر جنین شما پسر باشد، بیضه هایش از حالا شروع به تولید تستسترون (هورمون جنسی مردانه) می کند.

وجود این هورمون برای تکامل سیستم تناسلی او لازم است.

علائم هفته دهم بارداری

• براق شدن پوست

افزایش هورمون hcg و پروژسترون باعث ترشح چربی بر روی صورت شده، پوست را سالم تر و درخشان تر می کند.

با افزایش حجم خون در بدن موجب ترمیم پوستتان می شود.

• درد شکم

درد داشتن در این ناحیه اصلا تعجبی ندارد چون عضلات شکم به تدریج در حال کش آمدن هستند.

• یبوست و سوهاضمه

یکی از شایع ترین مشکلات در این مرحله یبوست، نفخ و سوهاضمه است.

با ترشح هورمون های بارداری ماهیچه های زنان در این دوران شل می شود و عملکرد روده ها را کندتر می کند.

بنابراین بهتر است آب زیادی بنوشید و مواد غذایی فیبر دار مصرف کنید.

• افزایش ترشحات واژن

ترشح هورمون های بارداری باعث افزایش گردش خون در واژن و ایجاد ترشحات بدون بو و شفاف از واژن شما می شود.

این فرآیند از ورود باکتری ها به داخل رحم جلوگیری می کند.

(اگر ترشحات حاوی خون، یا دارای بو یا رنگ خاصی باشد باید به پزشک مراجعه کنید)

• تغییر بینایی

جریان خون زیاد و تجمع مایعات در بدن ممکن است باعث خشکی چشم یا تاری دید بشود.

• خستگی

طبیعی است که در این دوران احساس ضعف و خستگی کنید چون بدن شما همواره برای تامین نیازهای کودکتان در حال تلاش است.

همچنین تغییرات بارداری باعث اختلال در خواب شما شده که در تشدید احساس خستگی بی تاثیر نیست.

• تکرر ادرار

همین طور که رحم فشار بیشتری به مثانه وارد می کند و کلیه های شما به دلیل افزایش حجم خون باید بیشتر کار کنند، شما نیاز بیشتری به دفع ادرار احساس می کنید.

آب زیاد بنوشید و به موقع مثانه خود را تخلیه کنید.

• نوسانات روحی

برخی از زنان در این دوره نوعی ترس و دلهره را تجربه می کنند که منجر به دیدن کابوس می شود.

تغییرات هورمونی و نگرانی های شخصی، فرآیند بارداری  و زایمان می تواند تاثیر زیادی بر روحیه شما داشته باشد.

ممکن است دچار افسردگی بشوید. گاهی شاد و پر انرژی و گاهی غمگین و بی انگیزه باشید.

• حساسیت و خونریزی لثه

ترشح سطح بالای پروژسترون و افزایش جریان خون باعث نرم شدن بافت لثه شده که به آن التهاب لثه بارداری می گویند.

ممکن است این عارضه با پیشرفت حاملگی افزایش پیدا کند.

برای کاهش التهاب آن باید آب نمک غرغره کنید، مسواک نرم بزنید و از خوردن غذاهای چسبنده خودداری کنید.

• افزایش وزن

ممکن است تا هفته دهم حدود 2.5 کیلو وزن اضافه کنید.

برخی از زنان به دلیل تهوع شدید نمی توانند این مقدار وزن را اضافه کنند که البته جای نگرانی ندارد و در هفته های آتی این موضوع جبران می شود.

• بزرگ شدن پستان ها

سایز سینه ها به دلیل اینکه برای فرآیند شیردهی آماده می شوند بزرگ تر خواهد شد.

همچنین هاله دور سینه تغییر کرده تیره تر و وسیع تر می شود.

• برجستگی رگ ها

گاهی تجمع زیاد این رگها شکلی شبیه تار عنکبوت ایجاد می کنند که به آنها رگ های عنکبوتی می گویند.

درصورتیکه روی پاها دیده شوند واریس بارداری نامیده می شوند.

وجود آنها گاهی سوزش و خارش به همراه دارد اما معمولا درد ندارد.

با ورزش، پوشیدن جوراب های چسبان، کفش مناسب و پاشنه تخت می توان تا حدود زیادی از بروزشان جلوگیری کرد.

• جوش و آکنه

در بارداری هورمون آندروژن فعال می شود و ممکن است باعث بروز جوش یا لک های قهوه ای روی پوست بشود.

(لطفا بدون مشورت پزشک از دارویی برای رفع آنها استفاده نکنید)

مراقبت های هفته دهم بارداری

تغذیه مناسب

• مصرف سبزیجات به برطرف شدن یبوست کمک می کند.
• گوشت ماهی خام و جیوه دار که رنگ آن پررنگ است نخورید.
• مصرف فیبر، فولات و آهن برای بدن شما ضروری است (با مصرف پیازچه می توانید این مواد را به بدن برسانید)
• کافئین را در رژیم غذایی خود کاهش دهید.
• استفاده از مکمل ها را ادامه دهید.
• در این دوران باید روزانه 10 تا 12 لیوان آب بنوشید.

سایر مراقبت ها

• سعی کنید شام را حداقل دوساعت قبل از خواب میل کنید.
• دوش آب گرم قبل از خواب باعث آرامش بیشتر روان شما می شود.
• قبل از خوابیدن از تماشای تلوزیون، تبلت و موبایل خودداری کنید.
• در معرض اشعه های مضر قرار نگیرید.

• در طول روز فعالیت های سبک، ورزش های مناسب و پیاده روی داشته باشید.
• از تکنیک های تن آرامی و یوگا برای آرامش ذهن کمک بگیرید.
• بدون مشورت با پزشک داروی گیاهی و مسکن نخورید.
• تا حد امکان از معاشرت با افراد بیمار بپرهیزید.
• لباس های آزاد و گشاد بپوشید و از کمربند استفاده نکنید.
• در صورت بی خوابی می توانید با مطالعه یا گوش دادن به موسیقی خود را مشغول بدارید.
• برای جلوگیری از انتقال عفونت های انگلی، از تمیز کردن جای حیوانات خانگی بخصوص گربه خودداری کنید.
• برای برطرف شدن درد عضلات سر و گردن از کمپرس گرم و سرد استفاده کنید.

علائم خطرناک هفته دهم

1. خونریزی و انقباض زیر شکم
2. تب یا لرز
3. ترشحات بدبو و غیرطبیعی واژن
4. درد شانه ها
5. خروج بافت از واژن
6. نبض ضعیف، تپش قلب یا غش

سونوگرافی در هفته دهم

تکامل سر وبدن جنین در تصویر قابل مشاهده است.

مناطق سفید استخوان های صورت او هستند و در اطراف آن فضای تاریکی دیده می شود که همان مایع آمنیوتیک است.

این مایع در رحم ابتدا عمدتا آب است و از هفته دهم به بعد حاوی مواد مغذی دیگری نیز می شود که هم در تامین نیاز های جنین در حال رشد شما کمک می کند

و هم به عنوان محافظی او را از هر گونه نیروی خارجی که به شکم مادرش وارد می شود حفظ می کند.

آزمایش های هفته دهم

اگر شما یا همسرتان سابقه پزشکی خاصی یا اختلال ژنتیکی در خانواده دارید انجام آزمایش های ژنتیک ضروری است.

این آزمایش ها به دو دسته آزمایش غربالگری و تشخیصی تقسیم می شود.

در غربالگری احتمال نقص مادرزادی جنین بررسی می شود اما در آزمایش تشخیصی بیش از 99% مشکل ژنتیکی مشخص می شود.

آزمایش DNA بدون سلول  (NIPT)

یک نوع آزمایش غیر تهاجمی است که برای افراد زیر توصیه می شود:

• سن بالای 35 سال
• ناهنجاری های کروموزومی در بارداری قبلی یا داشتن فرزند معلول
• سونوگرافی غیر طبیعی جنین

بوسیله این تست می توان اختلالات آنئوپلوئیدی از جمله:

سندروم داون(تریزومی 21 )، سندروم ادواردز (تریزومی 18) و سندروم پاتاو (تریزومی 13) که باعث اختلالات ناتوانی یا نواقص مهمی پس از زایمان می شود را تشخیص داد.

برای انجام این تست یک آزمایش خون ساده از مادر لازم است.

نمونه برداری از پرزهای جفتی (CVS)

بین هفته 10 تا 12 می توان با نمونه برداری از پرزهای کریونی (CVS) را انجام داد.

این آزمایش تشخیصی است و در موارد زیر کاربرد دارد.

• سن بالای 35 سال
• داشتن فرزندی با اختلال ژنتکی یا سابقه بارداری با ناهنجاری های کروموزومی
• سابقه اختلال ژنتیکی در خانواده
• مشکوک بودن نتایج غربالگری

برای انجام این آزمایش پرزهای کریونی در پوشش رحم را بر می دارند.

این سلول ها بخشی از جفت و ساختارش مشابه سلول های جنین است.

برای بررسی مشکلاتی مثل سندروم داون، بیماری های تاساکس و سندروم شکننده ازین تست استفاده می گردد.

غربالگری نوکال (NT)

این غربالگری ژنتیکی در هفته 10 تا 14 بارداری انجام می پذیرد و اختلالات سندروم داون را بررسی می کند.

برای انجام این غربالگری باید حتما سونوگرافی موجود باشد.

در سونوگرافی چین های پشت گردن جنین را انداز گیری می کنند.

میانگین اندازه NT باید 2.18 میلی متر باشد.NT بالاتر در طول ارزیابی ، خطر بالقوه وجود ناهنجاری های جنینی را در پی دارد.

بسیاری از پزشکان انجام این تست را به همراه دو نوع تست دیگر:

(غربالگری خون و چهارگانه یا آزمایش NIPT ) تجویز می کنند تا بتوان ناهنجاری ها را با دقت 83% تا 92% تشخیص داد.

کلام آخر

با مراجعه به موقع به پزشک و مشورت با ایشان آزمایشات و غربالگری های لازم را انجام دهید.

آرامش و خونسردی خود را حفظ کنید و سطح آگاهی خود را بالا ببرید.

استرس و اضطراب بیش از حد و نگرانی شما به خودی خود تاثیر منفی بر روی کودکتان می گذارد.

به امید دیدن روزهای زیبای مادرانه

برای مطالعه مقاله هفته یازدهم کلیک کنید