غربالگری سه ماهه دوم بارداری

آزمایشگاه بهنود در این مقاله به توضیح آزمایشات غربالگری سه ماهه دوم بارداری و ضرورت و کاربردهای آن می پردازد.

غربالگری سه ماهه دوم در بارداری

غربالگری سه ماهه دوم از هفته 15 تا هفته 22 بارداری قابل انجام است و زمان طلایی آن هفته 16 تا 17 می باشد.

در این غربالگری ریسک ناهنجاری های کروموزومی شایع شامل سندروم داون (تریزومی 21)، سندروم ادوارد (تریزومی 18) و اختلالات طناب عصبی در جنین بررسی می شود.

این تست با اندازه گیری میزان 4 مارکر در خون مادر انجام می شود بهمین دلیل به آن تست چهارگانه نیز می نامند.

مارکرهای اندازه گیری در غربالگری دوم

• AFP

پروتئینی که توسط کبد جنین تولید می شود و از جفت به خون مادر راه پیدا می کند و در مایع آمنیوتیک هم موجود است.

این فاکتور در هفته 16 تا 18 برای تشخیص بیماری های احتمالی جنین بررسی می شود.

• HCG

همان هورمون گنادوتروپین است که توسط جفت تولید و به خون مادر وارد می شود. این هورمون برای حفظ جنین و تعادل هورمون پروژسترون نقش مهمی دارد.

در هفته های ابتدایی بارداری این هورمون به سرعت افزایش یافته و تا پایان سه ماه اول به اوج خود می رشد و سپس دوباره کاهش پیدا می کند.

• هورمون استریول

این هورمون از استروژن هایی است که در غدد فوق کلیوی جنین و سپس در جفت ترشح می شود.

با اندازه گیری این هورمون به همراه سایر فاکتورهای ذکرشده می توان نواقص شایع کروموزومی، اختلالات لوله عصبی و نخاعی مانند تریزومی 18، سندروم اسمیت و سندروم ژن پیوسته را تشخیص داد.

• Inhibin

پروتئینی است که توسط جفت تولید می شود و در هفته 14 تا 17 کاهش یافته و در هفته های بعدی افزایش می یابد.

در چه مواردی غربالگری دوم تجویز می شود؟

• در صورت وجود خطر متوسط در غربالگری اول
• در صورت انجام ندادن آزمایش غربالگری اول
• وجود سایقه قبلی جنین یا فرزند دارای نقص ژنتیکی

چه عواملی می تواند نتایج آزمایش غربالگری چهارگانه را تحت تاثیر قرار دهد؟

• وزن مادر
• نژاد مادر
• چندقلو بودن
• دیابت
• عدم محاسبه درست تاریخ بارداری
• مصرف دخانیات
• IVF

راهنمای مادران در غربالگری دوم

با توجه به نتیجه تست غربالگری دوم مادران  در 4 دسته قرار می گیرند:

1. گروه اسکرین مثبت (High Risk)

در صورتیکه ریسک جنین بیش از 1.25 باشد بعد از تایید سن جنین مادران به مشاوره ژنتیک و انجام تست آمینوسنتز ارجاع داده می شوند.

2. گروه با ریسک متوسط (Border Line Risk)

درصورتیکه ریسک سندروم داون بین 1.25 -1.80 باشد انجام سونوگرافی تفصیلی در هفته 18 تا 20 توصیه می شود.

3. گروه اسکرین منفی (Low Risk)

ریسک بدست آمده از 1.80 کمتر باشد غربالگری سندروم داون پایان یافته و خطری برای جنین وجود ندارد.

سندروم داون چیست؟

بیماری مادرزادی است که موجب عقب ماندگی ذهنی و حرکتی کودک می شود و می توان با انجام غربالگری سه ماهه دوم در دوران بارداری آن را تشخیص داد.

ضرورت های انجام غربالگری سه ماهه دوم

• بررسی وضعیت ژنتیک جنین و تشخیص سندروم داون
• قابلیت اندازه گیری کند بودن رشد کودک و امکان توصیه های پزشکی برای رفع این مساله
• کاهش امکان اختلالات مادرزادی در بارداری های سنین 35 سال به بالا

میزان نرمال مارکرهای غربالگری دوم

• AFP ← ( mom < 2.5 )
• HCG ← ( mom< 3)
• Iinhibin ← ( mom < 3 )
• UE3 ← ( mom < 0.4 )

NIPT

این آزمایش نیز در سه ماهه دوم برای تشخیص طیف گسترده ای از نواقص ژنتیکی بکار برده می شود اما پزشکان این تست را برای گروهی از مادران تجویز می کنند که شرایط زیر را داشته باشند:

• سن بالای 35
• شاخص توده بدنی بالای 30
• داشتن سابقه خانوادگی در بیماری های مادرزادی
• سابقه اختلالات کروموزومی در بارداری های قبلی

سونوگرافی سه ماهه دوم ( آنومالی )

این سونوگرافی که آن را به سونوی تفصیلی نیز می شناسند می تواند سلامت استخوان ها، مغز قلب، کلیه ها و لوله عصبی جنین را بررسی نماید و بیماری های زیر را تشخیص بدهد:

• لب شکری
• دیسپلازی استخوانی
• اسپینا بیفیدا
• آنانسفالی
• آژنزی کلیه

سونوگرافی داپلر

این سونوگرافی جریان خون و سلامت گردش خون بین مادر و جنین در جفت و بند ناف بررسی می کند و نشان می دهد که شریان های رحمی در حالت طبیعی هستند یا خیر.

سونوگرافی سه بعدی

نسل جدیدتری از سونوگرافی است که تصاویر واضح تری از جنین به نمایش می گذارد که مزایای زیر را دارد:

• ارزیابی اندامهای درونی و بیرونی جنین
• تشخیص نقایص ژنتیکی
• مشاهده احتمال نقایص سیستم مغز و اعصاب جنین
• مشخص شدن اختلالات مادرزادی
• رویت ناهنجاری های نهفته در بافت های جنین

هزینه آزمایشات غربالگری چقدر است؟

بسته به تعداد و تنوع تست هایی که توسط پزشک شما درخواست می شود هزینه مشخص می گردد.

هزینه تست ها طبق تعرفه وزارت درمان بوده و اکثر آن ها تحت پوشش بعضی بیمه های تکمیلی هستند.

آزمایشگاه پاتوبیولوژی بهنود جهت رفاه حال مراجعین محترم اقدام به عقد قرارداد با بیش از 37 بیمه تکمیلی، بیمه های پایه و بانکها نموده است.

هزینه آزمایشات با در نظر گرفتن بیمه پایه و تکمیلی برای شما اعمال خواهد شد.

با تشکر از توجه و همراهی شما