در این مقاله به بررسی بیماری آندومتریوز و علائم، خطرات، عوامل موثر بر آن، روش های تشخیص و درمان آن می پردازیم.
آندومتریوم
بافتی که سطح داخلی رحم را می پوشاند در رحم رشد کرده و پوشش رحم را برای تخمک گذاری آماده می کند.
آندومتریوز
اختلالی که در آن اندومتریوم در جایی خارج از رحم رشد می کند.
وقتی اندومتریوم در قسمت های نامناسب رشد کند سبب درد و ناراحتی فرد شده و ممکن است برای بارداری او نیز اخلال ایجاد کند.
نواحی که در آن آندومتریوز رشد می کند
- لوله های فالوپ
- خارج و پشت رحم
- تخمدان ها
- پوشش داخل شکم و لگن
- مثانه
- رکتوم
- دیافراگم
عوامل موثر بر آندومتریوز
- سابقه خانوادگی
- چاقی و اضافه وزن
- فاکتور های قاعدگی ( پریود در سنین پایین- پریود های طولانی مدت و..)
- آلرژی به مواد غذایی، کهیر، اگزما
- اخلال در سیتم ایمنی
- تماس با سموم
- کاشته شدن بافت اندومتر از طریق جراحی در مناطق دیگر شکم به دنبال برش های مربوط به زایمان طبیعی یا سزارین
علائم آندومتریوز
- درد در زمان قاعدگی
- درد تخمک گذاری
- دردهای لگنی
- درد هنگام رابطه جنسی
- کاهش توان بارداری
- تهوع
- درد هنگام دفع مدفوع
- درد در قسمت پشت و ران ها
آندومتریوز و برگشت خون قاعدگی
زمانی که خون قاعدگی به جای خارج شدن از راه واژن به سمت لوله های فالوپ برمی گردد و وارد حفره های لگنی می شود.
آندومتریوز و ژنتیک
طبق تحقیقات صورت گرفته وراثت در بروز این اختلال نقش دارد.
در واقع خانم هایی که اعضای خانواده درجه یک مثل مادر یا خواهرشان به این بیماری مبتلا هستند بیشتر در معرض آن خواهند بود.
عواملی که احتمال ابتلا به آندومتریوز را به حداقل می رساند
- ورزش ایروبیک( 5 ساعت در هفته)
- زایمان و شیردهی
- حاملگی چندقلو
- کاهش مصرف کافئین
- قرص های هورمونی جلوگیری از بارداری که مانع تخمک گذاری می شوند.
مراحل آندومتریوز
- مرحله 1 خفیف: ضایعات و زخم ها کوچک و بافت ها به صورت کم عمق روی تخمدان ها شکل گرفته است.
- مرحله2 ملایم: بافت زائد با وسعت کم اما تا حدودی ادغام شده در تخمدان ها وجود دارد.
- مرحله 3 متوسط: آندومتر نسبتا عمیق بر روی تخمدان ها و دیواره لگن ایجاد شده است.
- مرحله 4 شدید:بافت های نابجای آندومتر بصورت عمیق در لگن، تخمدان ها و لوله های فالوپ نفوذ کرده است .حتی ممکن است در روده ها نیز وجود داشته باشد.
تشخیص آندومتریوز
- لاپاراسکوپی برای بررسی بافت آندومتر
- بیوپسی در حین لاپاراسکوپی
لاپاراسکوپی
پزشکان به وسیله لوله نازک بینایی که به داخل حفره شکمی می فرستند می توانند بافت رحم را مشاهده کنند.
لاپاراسکوپ از طریق یک برش کوچک که در بالا یا پایین ناف ایجاد شده وارد حفره شکمی می شود. سپس حفره شکم با گاز کربن دی اکسید پر شده و آن را متسع می نماید تا اندام های داخلی و کل حفره شکم به راحتی دیده و بررسی شود.
این عمل با بی هوشی عمومی انجام شده و نیاز به ماندن در بیمارستان ندارد. معمولا پس از گذشت چندروز افراد به فعالیت های روزانه خود باز می گردند.
بیوپسی در حین لاپراسکوپی
اگر پزشک در حین لاپاراسکوپی بافتی غیرطبیعی مشاهده کند برای اطمینان از اینکه آیا بافت آندومتر است یا خیر باید نمونه ای از بافت را با ابزاری که از طریق لاپارسکوپ وارد شده است بردارد.
سپس نمونه برای بررسی زیر میکروسکوپ و آنالیز آن به آزمایشگاه ارسال می گردد.
تنها در صورتی که مقدار زیادی از بافت ناهنجار برداشته شود بیمار نیاز به اقامت یک شبه در بیمارستان خواهد داشت.
درمان آندومتریوز
درمان شما به علائم، سن، برنامه بارداری و همچنین مراحل آندومتریوز بستگی دارد.
- داروهایی برای توقف در فعالیت تخمدان ها
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی
- جراحی برای برداشتن بافت آندومتر نابجا
- جراحی برای برداشتن رحم (هیسترکتومی)
زمانی که فرد در نزدیکی یائسگی باشد یا قصد بارداری در آینده را نداشته باشد این جراحی روشی مطمن برای درمان ایشان خواهد بود.
چه زمانی برای درمان آندومتریوز جراحی تجویز می شود؟
- زمانی که داروها نمی توانند دردهای شدید شکم و لگن را کاهش دهند.
- هنگامی که بافت آندومتر هردو لوله فالوپ را مسدود کرده باشد.
- وقتی چسبندگی در قسمت تحتانی شکم و لگن علائم قابل توجهی ایجاد کرده است.
- زمانی که آندومتریوز موجب ناباروری شده است.
- زمانی که آندومتریوز باعث ایجاد درد شدید هنگام مقاربت باشد.
عوارض احتمالی آندومتریوز
- نازایی
- یائسگی زودرس
- احتمال ایجاد کیست یا توده های لگنی
- مشکلات ادراری
در چه کسانی احتمال بروز آندومتریوز بیشتر است؟
- این عارضه بیشتر بین افراد 25 تا 40 سال رخ می دهد.
- کاهش شاخص توده بدنی (BMI)
- مصرف الکل
- شروع زودهنگام بلوغ
- یائسگی دیرهنگام
- کسانی که هرگز بارداری و زایمان نداشته اند.
- افرادی با سیکل های قاعدگی کوتاه
- اختلالات آناتومی در رحم که باعث خروج خون پریودی در بدن می شود.
آیا آندومتریوز به خودی خود درمان می شود؟
گاها بعد از یائسگی بدلیل کاهش استروژن در بدن ممکن است آندومتریوز خود به خود از بین رفته یا ضایعات آن کوچکتر شود.
آیا آندومتریوز به باردار شدن کمک می کند؟
زمانی که لاپارسکوپی انجام می شود پزشک می تواند آندومتریوز را تشخیص دهد و اگر شما به این بیماری مبتلا باشید پزشک آن را با لیزر سوزانده و بافت اسکار را از بین می برد.
در نتیجه این اقدام می تواند شانس شما را برای بارداری بیشتر کند.
آیا آندومتریوز خطرناک است؟
آندومتریوز یک بیماری جدی است که نیاز به تشخیص و درمان سریع دارد تا از عوارض آن جلوگیری شود.
عوارض جدی آن ممکن است ایجاد سرطان در تخمدان باشد و حتی به مرگ فرد ختم شود.
این اتفاق اغلب برای کسانی می افتد که به سلامتی خود اهمیت نداده و غربالگری های لازم را انجام نمی دهند.
برای مطالعه مقالات بیشتر و آگاهی از خدمات غیرحضوری به سایت آزمایشگاه بهنود مراجعه نمایید.
با تشکر از توجه و همراهی شما
