آزمایشگاه بهنود در این مقاله به توضیح بیماری HPV، انواع آن، فرآیند آزمایش HPV، تفسیر نتیجه و زمان انجام آن می پردازد.
HPV چیست؟
ویرووس پاپیلومای انسانی (HPV) شایع ترین بیماری مقاربتی در دنیا می باشد و هر دو جنس مرد و زن را تحت تاثیر قرار می دهد.
اکثر افرادی که فعالیت جنسی دارند و واکسن HPV را دریافت نکرده اند در طول زندگی خود به این ویروس مبتلا می شوند.
ویروس HPV روی پوست و غشای مخاطی قرار می گیرد و با تماس پوستی انتقال پیدا می کند.
این ویروس انواع مختلفی دارد که با انجام آزمایش تشخیص داده می شود.
انواع HPV
ویروس های HPV معمولا به 2 دسته کم خطر و پرخطر تقسیم می شوند.
HPV کم خطر
گروهی از ویروس های HPV که منجر به ایجاد زگیل تناسلی خفیف در ناحیه مقعد و نواحی جنسی می شود.
ممکن است در مواردی به آلوده شدن دهان و گلو نیز بینجامد که به آن اصطلاحا زگیل تناسلی دهانی گفته می شود.
این عفونت ها کم ریسک هستند و خود به خود پسرفت می کنند. در واقع این ویروس ها درمانی ندارند و حدودا با گذشت دوسال به وسیله سیستم ایمنی بدن دفع می شود.
برای از بین بردن زگیل ها و ضایعه های پوستی هم می توان از روش های زیر استفاده کرد:
- فریزکردن
- لیزر کردن
- جراحی های سرپایی و…
HPV پرخطر
گروهی از ویروس های HPV می توانند بیش از دو سال در بدن افراد باقی بمانند و زمینه ساز بیماری های خطرناکی مثل سرطان باشند.
این ویروس ها عامل اصلی سرطان دهانه رحم محسوب می شوند اما در صورتی که مدت زیادی ادامه پیدا کند قادر به ایجاد سرطان های دیگری مثل سرطان مقعد، واژن، آلت، دهان و گلو می باشد.
15 نوع پرخطر HPV
16، 18، 68، 31، 33، 35، 39، 45،51، 52، 53، 56، 58، 59، 66
(همه تیپ های HPV بجز 15 نوع نام برده شده جزو تیپ های کم خطرهستند)
آزمایش HPV
این آزمایش برای بررسی وجود این ویروس در بدن افراد انجام می پذیرد و نوع ویروس را مشخص می کند.
معمولا 90% از ویروس ها از موارد کم خطرهستند و پزشکان بوسیله معاینه زگیل ها قادر به تشخیص انواع کم خطر خواهند بود.
در صورت نداشتن رفتارهای جنسی پرخطر این نمونه ها نیاز به آزمایش ندارند.
اما در صورت وجود علائم بالینی و موارد مشکوک در حین معاینه و با بررسی شرح حال مراجعه کننده، پزشک ممکن است به نمونه برداری و انجام آزمایش HPV اقدام نماید.
این آزمایش بطور همزمان با آزمایش پاپ اسمیر انجام می شود و به بررسی سلول های غیرطبیعی که می توانند منجر به سرطان رحم شوند، می پردازد.
محدوده سنی آزمایش HPV
-
از 21 تا 29 سالگی
هر 3 سال یکبار باید تست پاپ اسمیر انجام شود.
معمولا پزشکان آزمایش HPV را در این سن توصیه نمی کنند زیرا HPV در این سنین بسیار شایع است و در اکثر موارد بدون نیاز به درمان برطرف خواهد شد.
(جواب مثبت آزمایش در این دوره می تواند گمراه کننده و باعث اضطراب افراد شود)
-
از 30 تا 65 سالگی
تست پاپ اسمیر هر3 سال یکبار
آزمایش HPV هر 5 سال یکبار
تست پاپ اسمیر و آزمایش HPV همزمان هر 5 سال یکبار
افرادی که نیاز به غربالگری سالیانه ندارند
- در سنین کمتر از 21 سال
- بالای 65 سال ( درصورتیکه غربالگری های سالیانه را انجام داده و سابقه بیماری نداشته، نیاز به ادامه غربالگری های منظم ندارد)
- افرادی که عمل هیسترکتومی (برداشتن رحم) انجام داده اند.
اقدامات پیش از آزمایش HPV
- در دوران قاعدگی نباشید.
- از داروهای واژنی و تامپون استفاده نکرده باشید.
- از 2 روز قبل رابطه جنسی نداشته باشید.
- از شستشوی شدید ناحیه واژینال خودداری کنید.
طریقه نمونه برداری برای آزمایش HPV
این آزمایش همراه با تست پاپ اسمیر انجام شده و از همان نمونه برای آزمایش HPV هم استفاده می گردد.
برای نمونه گیری شما روی تخت معاینه خوابیده و پاهای خود را روی رکاب نگه دارنده قرار می دهید.
کادر درمان از ابزاری بنام اسپکولوم برای باز کردن واژن و دسترسی به دهانه رحم استفاده می کند و بعد از آن با یک براش نرم از سلول های دهانه رحم نمونه برداری کرده و آن را در محلول نگه دارنده می گذارد و به آزمایشگاه می فرستد.
تفسیر آزمایش HPV
نتیجه این تست به صورت مثبت و منفی گزارش می شود.
آزمایش HPV منفی ← یعنی هیچ ویروس HPV پرخطری یافت نشده است و معمولا در این شرایط پزشک توصیه می کند 5 سال بعد یا کمتر (بسته به شرایط و سوابق بیمار) برای غربالگری بعدی اقدام نمایید.
آزمایش HPV مثبت ← این شرایط نشان می دهد که ویروس پرخطر HPV در نمونه یافت شده است و فرد در معرض ریسک بالاتر ابتلا به سرطان دهانه رحم قرار دارد.
در این مواقع آزمایش های دیگری برای تشخیص دقیق تر تجویز می شود. مانند:
آزمایش های تکمیلی برای بررسی HPV
- کولپوسکوپی: فرایندی که در آن پزشک بوسیله یک ابزار بزرگ نمایی بنام کلوپوسکوپ اقدام به دیدن واژن و دهانه رحم می کند.
- بیوپسی (نمونه برداری از دهانه رحم): روشی که در آن پزشک اقدام به نمونه برداری از نواحی مختلف دهانه رحم می کند تا نمونه در آزمایشگاه و زیر میکروسکوپ بررسی گردد.
- آزمایشات مستمر: شرایطی که پزشک توصیه می کند بصورت روتین آزمایش HPV همراه با پاپ اسمیر در فواصل زمانی کوتاه تر بصورت همزمان انجام گیرد.
- آزمایش HPV PCR: این تست توالی و شدت ناهنجاری HPV را نشان می دهد.
درمان ویروس HPV
برای این ویروس درمان قطعی وجود ندارد اما راه کارهایی برای کوتاه تر شدن دوره بهبودی و ممانعت از گسترش آن کمک کننده هستند. مانند:
- محدود کردن شرکای جنسی
- انجام روابط جنسی ایمن (استفاده از کاندوم)
- تقویت سیستم ایمنی
- واکسیناسیون
واکسن HPV (گارداسیل)
واکسنی ایمن و موثر است که از ابتلای اشخاص به انواع پرخطر این ویروس جلوگیری می کند.
سن تزریق واکسن گارداسیل
بهتر است این واکسن در سنین نوجوانی و قبل از شروع فعالیت جنسی تزریق شود ( 11 تا 12 سالگی )
انواع نتایج متناقض آزمایش HPV و پاپ اسمیر
- نتیجه پاپ اسمیر نامشخص/HPV منفی: شما به ویروس مبتلا نیستید و احتمال کمی وجود دارد که مشکل شما از ویروس HPV نشات گرفته باشد.
- پاپ اسمیرغیرطبیعی/ HPV منفی: در دهانه رحم شما سلول های غیر طبیعی دیده شده اما در تست، HPV تشخیص داده نشده است.
- پاپ اسمیر منفی/HPV مثبت: سلول های دهانه رحم طبیعی هستند اما شما حامل ویروس HPV هستید. در این حالت باید برای پیگیری به پزشک مراجعه نمایید.
- پاپ اسمیر غیرطبیعی/ HPV مثبت: سلول های دهانه رحم دچار رشد غیرطبیعی هستند و شما به ویروس HPV مبتلا هستید و باید سریعا جهت درمان های پیشگیرانه سرطان به پزشک مراجعه کنید.
نکته : توجه داشته باشید که این نتیجه نشان دهنده وجود سرطان دهانه رحم نیست.
برای بررسی وجود سرطان پزشک باید برای شما آزمایشات تکمیلی تجویز نماید.
تناقض در نتیجه تست ها را چگونه تفسیر کنیم؟
بهترین فرد برای تشخیص و تفسیر آزمایش شما فقط پزشکتان است که علائم بالینی شما را بررسی کرده و از همه شرایط شما آگاهی دارد.
لطفا خودتان را درگیر خود تفسیری آزمایش و یا تجربیات افراد دیگر نکنید تا این موضوع موجب نگرانی و استرس شما نشود.
با تشکر از توجه و همراهی شما
