آزمایشگاه بهنود در این مقاله به توضیح فرآیند آزمایش ALT یا SGPT ، شرایط این آزمایش، تفسیر نتیجه و زمان انجام آن می پردازد.
آزمایش ALT یا SGPT
تست ALT یا آلانین آمینوترانسفراز ، سطح ALT را در خون اندازه گیری می کند.
ALT: آنزیمی است که به وسیله کبد ساخته می شود.
این آزمایش به منظور بررسی صدمه به کبد یا بیماری های کبدی انجام می گیرد.
میزان ALT بطور طبیعی در خون پایین است اما وقتی کبد آسیب دیده یا بیمار باشد این آنزیم به جریان خون وارد شده و افزایش می یابد.
کاربرد آزمایش ALT یا SGPT
کبد بزرگترین و مهم ترین غده در بدن است که وظایف مهمی به عهده دارد، ازجمله:
- ساختن پروتئین ها
- ذخیره ویتامین ها و آهن
- حذف سموم از بدن
- تولید صفرا که به هضم کمک می کند
پروتئین هایی که آنزیم نام دارند به کبد کمک می کنند تا پروتئین های دیگر را تجزیه کند و جذب آن ها برای بدن راحت تر شود.
ALT یکی از این آنزیم ها است که نقش حیاتی در متابولیسم ایفا می کند.
متابولیسم فرآیندی است که غذا را به انرژی تبدیل و سوخت و ساز بدن را تامین می نماید.
وقتی کبد آسیب دیده و ملتهب شده باشد، ALT به جریان خون وارد می شود.
بنابراین بالا بودن سطح ALT نشان دهنده مشکل کبدی است.
به همین دلیل پزشکان این تست را برای ارزیابی عملکرد کبد توصیه می کنند.
تست ALT به عنوان تست SGPT یا گلوتامیک پیروویک ترانس آمیناز هم شناخته می شود.
موارد تجویز آزمایش (SGPT)
- زردی پوست و چشم ها
- درد مربوط به شانه راست
- درد در بالای یک چهارم راست شکم
- خارش شدید
- ورم پا یا شکم
- خونریزی یا کبودی سریع
- تهوع و استفراغ
- مدفوع کم رنگ
- ادرار تیره
بیماری هایی که می تواند باعث بالا رفتن ALT یا SGPT می شود
- هپاتیت
- بیماری های کبد چرب غیر الکلی
- اختلالات تیروئید
- سرطان کبد
- سیروز کبدی
- پلی میوزی
- دیابت
- عفونت های خاص مثل: مونوکلوئز و سپسیس
- پری کلامپسی زنان در دوره بارداری یا بلافاصله پس از زایمان
- پانکراتیک (التهاب پانکراس)
چه افرادی در معرض مشکلات کبدی هستند و نیاز به آزمایش SGPT دارند؟
- افراد با سابقه خانوادگی بیماری های کبدی
- افراد دارای اضافه وزن
- کسانی که نوشیدنی های الکلی زیاد مصرف می کنند
- استفاده کنندگان از داروهای خاص
- افراد مبتلا به دیابت
آمادگی برای تست ALT (SGPT)
این آزمایش نیاز به آمادگی خاصی ندارد.
البته باید پزشکتان را از مصرف داروهای خود مطلع کنید زیرا برخی از داروها ممکن است بر میزان ALT در خون تاثیر بگذارد.
پزشک ممکن است یک دوره زمانی قبل از آزمایش شما را از مصرف داروها منع کند.
تفاوت SGPT و SGOT چیست؟
هر دو از رایج ترین آنزیم های کبدی هستند.
SGOT علاوه بر کبد در کلیه ها، ماهیچه ها، قلب و حتی مغز نیز یافت می شود اما SGPT فقط در کبد وجود دارد.
- افزایش SGOT (AST) ←می تواند بر اثر عوارض کبدی، حملات قلبی یا آسیب های عضلانی افزایش یابد.
- افزایش SGPT (ALT) ←می تواند بر اثر بیماری های کبدی و آسیب به بافت کبد افزایش یابد.
چه غذاهایی باعث افزایش SGPT می شود
- الکل
- گوشت قرمز
- غذاهای سرخ کردنی
- نان سفید، برنج، ماکارونی
- نمک زیاد
- شکر
دیگر عوامل تاثیرگذار بر ALT (SGPT)
- ورزش: ورزش شدید می تواند باعث افزایش ALT شود.
- داروها: تعدادی از داروهای مسکن و مکمل ها می توانند مقدار ALT را تغییر بدهند.
- جنسیت: مردان معمولا ALT بالاتری نسبت به خانم ها دارند.
(احتمالا این موضوع به تفاوت هورمون ها مربوط می شود)
- ماهینگی (قاعدگی): سطح ALT در چرخه ماهینگی بالا و پایین می رود.
- سن: با افزایش سن میزان ALT کاهش می یابد
(گرچه علت دقیق آن مشخص نیست)
- شاخص توده بدنی: تفسیر نتایج آزمایش در افراد با وزن بالاتر متغیر است.
راه کارهایی برای کاهش SGPT
- مصرف فولات یا اسید فولیک.
- خوردن غذاهایی غنی از فولات مثل:
- سبزیجات برگ دار ازجمله کلم پیچ و اسفناج
- حبوبات
- چغندر
- موز
- مارچوبه
- اصلاح رژیم غذایی
- جایگزین کردن چربی های اشباع شده و ترانس با چربی های غیر اشباع
- انتخاب غلات کامل غنی از فیبر
- گنجاندن آجیل در میان وعده ها
- خوردن ماهی حداقل دوبار در هفته
تفسیر جواب SGPT (ALT)
میزان طبیعی ALT در خون 10 تا 40 واحد در لیتر (U/L) می باشد.
این مقدار ممکن است بر اساس سن و جنس اندکی متفاوت باشد.
بنابراین جواب آزمایش باید حتما توسط پزشک شما تفسیر شود.
البته توجه داشته باشید که ممکن است بازه نرمال برای آزمایشگاه های مختلف یکسان نباشد.
بهتر است تفسیر بر اساس برگه جواب و بازه نرمالی که در آن نشان داده شده انجام پذیرد.
کلام پایانی
SGPT (ALT) و SGOT (AST) نشانگر های کلیدی عملکرد کبد هستند.
پزشک شما این آزمایش ها را تجویز کرده تا وضعیت عملکرد کبد شما را همراه با سایر عملکردهای فیزولوژیکی بدن ارزیابی کند.
این تست ها نوعی آزمایش خون می باشند که هیچ خطر و عارضه ی خاصی ندارند.
