آزمایشگاه بهنود در این مقاله به توضیح و تفسیر آزمایش ذخیره تخمدان (AMH)، شرایط انجام تست و توضیح نحوه عملکرد این هورمون می پردازد.
AMH یکی از هورمون های مهم و مرتبط با باروری و تولید مثل می باشد.
در صورتیکه تمایل دارید در آینده نزدیک باردار شوید بهتر است با این هورمون و عملکرد آن آشنا شوید.
Anti Mullerian Hormone (AMH)
یک هورمون پروتئینی است که در زمان بلوغ و باروری توسط فولیکول های اولیه تخمدان ترشح می شود.
مقدار آن در خون می تواند نشان دهنده فولیکول های در حال رشد و میزان کل ذخایر تخمدان باشد.
سطح طبیعی این فاکتور به این معناست که ذخیره تخمدان نرمال بوده و در نتیجه شانس خوبی برای بارداری وجود دارد.
نام های دیگر این آزمایش
- عامل مهارکننده مولرین (MIF)
- مهارکننده مولرین (MIH)
- ماده مهارکننده مولرین (MIS)
نقش AMH در باروری
سطوح AMH می تواند قدرت باروری زنان را تعیین کند.
بارداری در زنان به این شکل آغاز می شود که ابتدا تخمکی از فولیکول های داخل تخمدان آزاد شده و به سمت رحم حرکت می کند.
فولیکول ها کیسه های کوچکی حاوی تخمک های نابالغ هستند که تعداد زیادی از آنها در داخل دو تخمدان وجود دارد.
با بالغ شدن دختر و آغاز قاعدگی هر ماه یک تخمک بالغ می شود و از مسیر لوله های فالوپ به سمت رحم به حرکت در می آید.
در این صورت اگر با اسپرمی ترکیب شود بارداری آغاز می گردد.
در صورت وجود نداشتن اسپرم و عدم تشکیل لقاح، پس از چند روز خونریزی پریود آغاز می شود.
بنابراین نقش فولیکول های نابالغ باقیمانده در تخمدان برای تعیین باروری مهم است.
در واقع تولید و ترشح AMH توسط همین فولیکول ها رخ می دهد.
بنابراین با اندازه گیری این هورمون می توان تا حدود زیادی از ذخیره تخمدان بانوان مطلع شد.
نحوه ترشح AMH در مردان
ترشح این هورمون در مردان توسط بیضه ها صورت می گیرد.
بیضه نوزادان پسر از بدو تشکیل شدن هورمون فوق را ترشح می کند تا علاوه بر تقویت رشد دیگر اندام های تولید مثل، مانع از تشکیل ارگان های تولید مثل زنانه در آن ها شود.
میزان ترشح آن در پسران تا دوران بلوغ افزایش یافته و پس از آن رو به کاهش می رود.
نکته: AMH نقش مهمی در تمایز جنسی جنین دارد و اگر به مقدار کافی برای جلوگیری از رشد اندام های زنانه وجود نداشته باشد،
اندام های هر دوجنس ممکن است در نوزاد شکل گرفته و دستگاه تناسلی کودک بصورت واضح به عنوان مرد یا زن مشخص نشود.
به این مورد دستگاه تناسلی مبهم یا بیماری دو جنسی می گویند.
نحوه ترشح AMH در زنان
ترشح این هورمون در دختران کاملا متفاوت است.
به نحوی که جهت شکل گیری اندام تولید مثل زنانه ترشح آنتی مولرین تا زمان بلوغ اندک است و بعد از آن توسط تخمدان ها افزایش می یابد.
البته با رسیدن به سن یائسگی به حدی از میزان ترشح آن کم می شود.
آزمایش ذخیره تخمدان (AMH) برای چه افرادی تجویز می شود
- زنانی که داری سن کمتر از 38 سال هستند و قصد به تعویق انداختن بارداری خود را دارند
(در صورتیکه که نتیجه تست مشخص کند ذخیره تخمدان فرد پایین است پزشک توصیه می کند تا سریع تر برای بارداری اقدام کند)
- افراد مبتلا به بیماری های خود ایمنی
- کسانی که سابقه جراحی تخمدان دارند
- بیمارانی که تحت شیمی درمانی و پرتونگاری بوده اند
- افراد دارای سابقه خانوادگی نارسایی تخمدان
- کاندیداهای انجام IVF
دلایل افزایش AMH
- ابتلا به بیماری تخمدان پلی کیستیک یا PCOS
- ابتلا به برخی از سرطان های تخمدان
دلایل کاهش AMH
- افزایش سن (افراد بالای 38 سال بطور طبیعی با کاهش ترشح آنتی مولرین مواجه می شوند)
- چاقی و اضافه وزن
- انجام شیمی درمانی
موارد استفاده از آزمایش ذخیره تخمدان (AMH)
- پیش بینی شروع یائسگی
- پی بردن به دلیل یائسگی زودرس
- کمک به یافتن دلیل آمنوره یا فقدان قاعدگی
(در دخترانی که قاعدگی آنها بعد از 15 سالگی هنوز شروع نشده یا زنانی که چندین ماه قاعدگی خود را از دست داده اند)
- نظارت بر بانوانی که دارای سرطان تخمدان هستند
- بررسی نوزادانی که دارای اندام تناسلی مبهم هستند
- همچنین اگر دارای علائم سندرم پلی کیستیک باشید این آزمایش برای شما تجویز خواهد شد.
این علائم عبارت است از:
- اختلالات قاعدگی
- افزایش وزن
- جوش
- رشد بیش از حد موهای صورت و بدن
- کاهش اندازه پستان
- بروز ویژگی های مردانه
- بم شدن صدا
شرایط آزمایش ذخیره تخمدان (AMH)
- در هر روزی از سیکل قاعدگی قابل انجام است
- نیاز به ناشتایی ندارد
- مصرف قرص های ضد بارداری تاثیری بر نتیجه آزمایش ندارد
تفسیر آزمایش AMH
Females < 8 Weeks : <0.02-0.49 ng/ml
Females <10 Years : 0.05-10.40 ng/ml
Females 11-20 Years : 0.62-11.00 ng/ml
(Years : <0.02-10.39 ng/ml (21-30
(31-40) Years : 0.14-10.40 ng/ml
(41-50) Years : <0.02-6.35 ng/ml
(51<) Years : <0.02-0.39 ng/ml
Males <3 Days : 25.9-69.1 ng/ml
Males <3 Months : 24.22-275.46 ng/ml
Males 1-11 Years : 38.25-332.40 ng/ml
(12-20) Years : 1.12-143.64 ng/ml
(>20) Years : 0.59-17.71 ng/ml
ارتباط سطح AMH و موفقیت IVF
موفقیت IVF تا حد زیادی به تعداد و کیفیت تخمک های بازیابی شده بستگی دارد.
سطح بالای این هورمون (ذخیره تخمدان کافی) شانس موفقیت IVF را افزایش می دهد.
زیرا هرچه تخمک ها بیشتر، باکیفیت و سالم تری برای لقاح آزمایشگاهی بدست بیاید احتمال تشکیل رویان سالم و بارداری موفق بیشتر می شود.
معمولا با افزایش سن مخصوصا بالای 38 سال علاوه بر کاهش تعداد تخمک می توان شاهد افزایش تخمک هایی با ناهنجاری ها و نقص های ژنتیکی باشیم .
این امر باعث افزایش احتمال شکست IVF می شود.
لذا مقادیر کمتر از 1 نانو گرم در میلی لیتر مشکلات زیر را به وجود می آورد:
- افزایش احتمال وقوع لقاح غیر طبیعی
- کاهش تعداد تخمک استخراج شده هنگام عمل پانکچر
- بیشتر شدن ریسک توقف چرخه آی وی اف و عدم بازیابی تخمک ها
