آزمایشگاه بهنود در این مقاله به توضیح آزمایش اسیداوریک، شرایط این تست، تفسیر نتیجه و زمان انجام آن می پردازد.
اسیداوریک (Uric acid)
یک ترکیب نیتروژنی، حاصل از تجزیه پورین های موجود در رژیم غذایی به خصوص غذاهای حیوانی مثل گوشت قرمز می باشد.
به همین دلیل سطح اسیداوریک در افرادی با رژیم غذایی عمدتا گیاهی پایین تر است.
اسید اوریک یکی از مواد زائد بدن است که پس از جذب پروتئین و ویتامین ها باید توسط ادرار یا مدفوع از بدن خارج شود.
منبع تولید آن در بدن کبد است و سرعت دفع آن توسط کلیه ها می تواند غلظت اسیداوریک را تعیین کند.
اسید اوریک 70% توسط کلیه ها از طریق ادرار، و 30% توسط روده ها از طریق مدفوع از بدن خارج می شود.
آزمایش اسیداوریک
برای بررسی سطح اسیداوریک در بدن آزمایش اسیداوریک انجام می شود.
این آزمایش به پزشکان کمک می کند تا تولید و دفع اسیداوریک را در بدن ارزیابی کنند.
هیپراوریسمی (Hyper uricemia)
سطح بالای اسیداوریک را هیپراوریسمی می نامند. بالا بودن میزان اسید اوریک در بدن موجب بروز بیماری هایی از جمله نقرس، دیابت و سنگ کلیه خواهد شد.
هیپواوریسمی(Hypo uricemia)
میزان پایین اسید اوریک در بدن را هیپواوریسمی می نامند. این وضعیت در برخی موارد نادر در نتیجه مصرف داروهایی خاص رخ می دهد.
کم بودن اسید اوریک می تواند نشان دهنده اختلال در عملکرد کلیه ها و کبد باشد.
فرآیند تولید اسیداوریک
این ماده توسط تجزیه مواد شیمیایی پورین تولید می گردد.
پورین در مواد غذایی زیر یافت می شود:
- ماهی های چرب
- جگر
- قلوه
- مارچوبه
- سوسیس
- شراب
بیماری نقرس
اگر اسیداوریک در خون بالا باشد کریستال های سوزنی شکل در اطراف مفاصل ایجاد می شوند که به بنام بیماری نقرس شناخته می شود.
کاربردهای آزمایش اسیداوریک
- ارزیابی کارکرد کلیه ها
- تشخیص بیماری نقرس و لوسمی
- پیش آگاهی از اکلامپسی در دوران بارداری
- تشخیص علت سنگ مکرر کلیه
- نظارت بر روند درمان افراد مبتلا به نقرس
- نظارت بر میزان اسیداوریک در بیماران تحت درمان شیمی درمانی یا پرتودرمانی
علل افزایش اسیداوریک
- افزایش بلع پورین ها
- نقرس
- سرطان متاستاتیک
- ماتیپل میلوما
- لوسمی
- همولیز
- شیمی درمانی/ پرتودرمانی
علل کاهش اسیداوریک
- بیماری ویلسون
- سندروم فانکونی
- مسمومیت با سرب
علائم اسیداوریک بالا
- رسوب اسیداوریک در کلیه و بافت نرم
- تشکیل سنگ اوریکی در مجاری ادرار
- احساس دردو تورم در مفاصل بخصوص انگشتان پا، مچ پا و زانو
- ایجاد قرمزی در پوست اطراف مفاصل
- احساس گرما در شکاف کنار مفاصل
علائم اسیداوریک پایین
- انقباضات ماهیچه ای
- تکرر ادرار
- کم آبی بدن
- احساس تشنگی
- احساس گزگز پا
- ضعف شدید
- شکم درد
- یبوست
عواملی که ممکن است در نتیجه آزمایش اسید اوریک تداخل ایجاد کنند
- الکل، کافئین، آسپرین(دوز پایین)، اپی نفرین، دیورتیک ها و تئوفیلین باعث افزایش اسیداوریک می شوند.
- استروژن ها، آسپرین(دوز بالا)، گلوکز، وارفارین، کیلوفیبرات و مانیتول داروهایی هستند که اسید اوریک را کاهش می دهند.
- داروهای حاجب اشعه X باعث افزایش دفع اسیداوریک و در نتیجه کاهش آن می شوند.
- استرس سطح اسیداوریک را بالا می برد.
چه زمانی آزمایش اسیداوریک تجویز می شود؟
- هنگامی که سنگ کلیه دارید یا در معرض خطر تشکیل سنگ کلیه هستید.
- زمانی که مبتلا به نقرس هستید.
- زمانی که پرتودرمانی یا شیمی درمانی برای درمان سرطان انجام داده یا قصد انجام آن را دارید.
- هنگامی که درد مفاصل یا سایر علائم مشکوک به نقرس را دارید.
تغذیه مناسب برای کاهش اسیداوریک
- کاهش مصرف گوشت قرمز
- کاهش مصرف جگر، کله پاچه، مغز و…
- اجتناب از مصرف مشروبات الکلی
- استفاده از غذاهای کم چرب
- کنترل وزن
- کاهش مصرف گوجه فرنگی، توت فرنگی و تخم مرغ
- افزایش استفاده از خوراکی هایی مثل کلم، اسفناج، حبوبات و قارچ
- داشتن ورزش و پیاده روی
- نوشیدن مایعات کم کالری مثل آب و دمنوش ها
آمادگی آزمایش اسیداوریک
این آزمایش نیاز به آمادگی خاصی ندارد اما اغلب پزشکان رعایت 8-12 ساعت ناشتایی را توصیه می کنند.
شما باید هر دستورالعملی را که پزشکتان می دهد، انجام دهید و شب قبل از خوردن غذاهایی با پروتئین بالا خودداری کنید.
نمونه گیری آزمایش اسیداوریک
خون ← خون توسط پرستار از رگ بازویی شما گرفته شده و در لوله های آزمایشگاهی برای بررسی توسط پاتولوژیست فرستاده می شود.
ادرار ←در این آزمایش شما باید طی 24 ساعت ادرار خود را در ظرف مخصوصی که آزمایشگاه در اختیار شما قرار می دهد جمع آوری کنید. (به این آزمایش ادرار 24 ساعته هم می گویند.)
نحوه جمع آوری ادرار 24 ساعته
- صبح مثانه خود را تخلیه کرده و زمان را ثبت نمایید.
- در طی 24 ساعت آینده تمام ادرار دفع شده خود را در ظرف مخصوص جمع آوری کنید.
- ظرف ادرار را در جایی خنک نگه دارید.
- بعد از گذشت 24 ساعت ظرف را به آزمایشگاه تحویل دهید.
میزان نرمال اسید اوریک
در آقایان ← < 8.2 mg/dl
در خانم ها ← < 6.1 mg/dl
کلام پایانی
آزمایش اسیداوریک می تواند سطح غیرطبیعی این ماده را در بدن تشخیص داده و با درمان به موقع از اثرات مخرب آن جلوگیری نماید.
شما می توانید با مراجعه به سایت آزمایشگاه بهنود از خدمات غیرحضوری، پذیرش آنلاین و نمونه گیری در منزل یا محل کار این مجموعه استفاده نمایید.
با تشکر از توجه و همراهی شما
