بیوشیمی

یکی از بخش های فنی مهم در آزمایشگاه بهنود، بخش بیوشیمی است.

بیوشیمی علمی است که به مطالعه واکنش های شیمیایی که درون ارگانیسم های بدن اتفاق می افتد می پردازد.

زیرمجموعه های بخش بیوشیمی

در ازمایشگاه های تشخیص طبی بخش های متعددی می باشد که یکی از بخش های اصلی ان بخش بیوشیمی است که شامل سه قسمت بیوشیمی خون، بیوشیمی ادرار و بیوشیمی مایعات بدن می باشد.

در این بخش آزمایش های متعددی بر روی نمونه های سرم ، پلاسما، ادرار .مایع مغزی-نخاعی ودیگر مایعات مختلف بدن انجام می شود.

نوع آزمایش درخواستی تعیین کننده نمونه مورد استفاده در آزمایش است.

1-  بیوشیمی خون

در این بخش نمونه خون بیمار بررسی و آنالیز می گردد تا وجود و یا عدم وجود برخی از بیماری ها تعیین شود. به طور استاندارد خون دارای مقادیر تابت و مشخصی از مواد در واحد حجم است که با اندازه گیری این مواد می توان اطلاعاتی را راجع به بیمار که شامل موارد زیر میشود را به دست آورد:

1)مواد شیمیایی: میزان قند خون . اوره. اسید اوریک و انسولین

2) مواد لیبپدی: تری گلیسیرید و لیبو پروتیین ها

3) املاح: سدیم . پتاسیم . فسفر . آهن . لیتیم و کلسیم

4) آنزیم ها: ترانس آمینازها و آسپارتات آمینو ترانسفرازها

5) پروتیین ها: آلبومین . ترانسفرین و فریتین

6) هورمون ها:  هورمون رشد . هورمون های تیروییدی و….

این فاکتور ها به صورت گرم و میلی گرم در لیتر خون .

تعداد در واحد حجم خون و درصد حجمی اندازه گیری و بررسی می شوند.

آزمایشات بیوشیمی خون

1) FBS1- آزمایش قند خون ناشتا

این آزمایش روش مناسبی برای پی بردن به وضعیت اولیه قند خون به ویژه برای افرادیست که مشکوک به دیابت هستند.

2)آزمایش کراتینین

از این آزمایش برای تشخیص اختلالات کلیوی استفاده می شود. در انقباض غضله کراتین فسفات تجزیه شده و به کراتینین تبدیل می شود. افزایش این ماده در خون نشانگر اختلالات گلومرولی و عملکرد کلیه است زیرا این ماده همانند اوره فقط ازطریق  کلیه ها دفع می شود.

3) آزمایش اوره خون

این آزمایش برای سنجش عملکرد کلیه ها به همراه آزمایش کراتینین انجام می شود. در این تست میزان نیتروژن اوره خون بررسی می شود.

4) آزمایش فسفر/ فسفات

در بدن انسان فسفر به شکل فسفات وجود دارد.

سوخت و ساز کلسیم .

هورمون پاراتیرویید.

دفع کلیوی و تا حدی هم جذب روده ای. سطح فسفات بدن را تنظیم می کنند.

همواره رابطه ای معکوس بین فسفر سرم و کلسیم وجود دارد به طوریکه افزایش یکی سبب کاهش دیگری می شود.

ویتامین D نیز تا حدی باعث جذب روده ای فسفات می شود.

5) CA آزمایش کلسیم

کلسیم سرم برای انجام تعداد زیادی از مسیر های آنزیمی. انقباض عضلات . فعالیت طبیعی قلب. انعقاد خون و انتقال جریان عصبی ضروری است. معمولا برای بررسی عملکرد پاراتیرویید و متابولیسم کلسیم. مقدار کلی کلسیم خون اندازه گیری می شود. تعیین سطح سرمی کلسیم نیز برای بررسی وضعیت بیماران مبتلا به نارسایی کلیه. پیوند کلیه و هایپرپاراتیروییدی ضرورت دارد.

6) mg آزمایش منیزیم

این ماده بیشتر در مایع داخل سلولی و مقداری هم در استخوان یافت می شود و همینطور به عنوان کوفاکتور بسیاری از فرایند های آنزیمی را تنظیم میکند.

این ماده سنتز و متابولیسم بسیلری از مواد ضروری بدن از جمله اسید نوکلییک. پروتیین و کربوهیدرات را تنظیم می کند.

در بیماران قلبی کنترل سطح منیزیم حائز اهمیت است زیرا سطح پایین این ماده سبب آریتمی های شدید در این افراد می شود.

7)آزمایش آپولیپوپروتیین

آپولیپوپروتیین ها در انتقال لیپید ها نقش بسزایی دارند.

HDLو  LDLآپوپروتیین ها بخش پرتیینی لیپوپروتیین های می باشد.

8)  AST آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز

این آنزیم در بافت های دارای متابولیسم بالا نظیر ماهیچه های اسکلتی. عضله قلب و سلول های کبدی دارای مقادیر بالا می باشد

و همچنین در RBC ها، کلیه ها و لوزالمعده با مقادیر کمتری یافت می شود.

با تخریب این سلول ها طی این بیماری، این آنزیم آزاد شده و توسط خون برداشته می شود، بنابراین سطح سرمی آن افزایش می یابد.

از این رو سطح سرمی این آنزیم با تعداد سلول های آسیب دیده رابطه مستقیمی دارد.

ALT (9 آزمایش آلانین آمینوترانسفراز

این آنزیم بیشتر در کبد و به مقدار کمتری در عضله قلب . عضله اسکلتی و کلیه ها وجود دارد.

بیشتر افزایش مقادیر ALT  به دلیل اختلال عملکرد کبد می باشد.

10) آزمایش بیلی روبین

این آزمایش مربوط به عملکرد کبد است و برای بررسی بالغین مبتلا به آنمی های همولیتیک و نوزادان مبتلا به یرقان می باشد.

11)آزمایش آمیلاز خون

این آزمایش حساس ترین تست برای پانکراتیت می باشد.

12) Fe آزمایش سطح آهن

این ماده جهت تولید گلبول های قرمز ضروری می باشد و معمولا برای تشخیص نوع کم خونی این تست انجام می گیرد که مشخص شود کم خونی ناشی از نقص آهن است یا بیماری های مزمن.

13) CPK آزمایش کراتین فسفوکیناز

14) آزمایش هموگلوبین گلیکوزیله – HbA1C /  کلیکوهموگلوبین – GHb

15)آزمایش هموسیستیین – HCY

16) آزمایش کلسترول

17) آزمایش لیپاز

18) آزمایش تحمل گلوکز خوراکی – OGTT

19) سنجش کمپلمان – C4

20) سنجش کمپلمان -C3

21) آزمایش آلدولاز

22) آزمایش کراتینین فسفوکیناز – CPK-MB

23) آزمایش لاکتات دهیدروژناز-  LDH

24) آزمایش تری گلیسیرید – TG

25) آزمایش اسید فسفاتاز

26) آزمایش اسید لاکتیک

27) آزمایش ظرفیت کل اتصال به آهن – TIBC

28) آزمایش آمونیاک

29) تست کلراید خون – CI

30) تست ترانسفرین – TF

31) تست مس

32) تست پتاسیم

33) تست سدیم

34) تست سرب

35) تست روی

36) آزمایش تروپونین

37) آزمایش اسید فسفاتاز پروستاتی – PAP

38) تست آلبومین

39) آزمایش پروتیین توتال – PT

40) آزمایش کلسترول لیپوپروتیین با وزن مولکولی بالا –  HDL

41) آزمایش کلسترول لیپوپروتیین با وزن مولکولی پایین – LDL

42) تست لیتیم

تمامی آزمایش های مربوط به این بخش پس از نمونه گیری بلافاصله توسط بخش تفکیک . جداسازی شده و به بخش بیوشیمی تحویل داده می شود.

این امر سبب جلوگیری از افت آنالیت های خونی می شود و امکان پذیرش آزمایش های اورژانسی در هر ساعتی از روز را فراهم می کند.

کلیه آزمایش های تخصصی در این بخش توسط دستگاه های پیشرفته هیتاچی917 انجام می گیرند.

2-  بیوشیمی ادرار

ادرار مایعی است که توسط کلیه ها از خون جدا میشود و مجاری اداری آن را به مثانه می رسانند.

ادرار شامل :

• مواد معدنی : سولفاتها، کلریدها، فسفات ها
• مواد آلی : اسید اوریک، اوره، کراتینین و …
• آب : قسمت عمده تشکیل دهنده ادرار

با نمونه گیری از ادرار میتوان به قسمتهای تشخیصی مهمی از جمله موارد زیر دست یافت :

بیماریهای کلیوی، بیماریهای متابولیک، اختلالات همولیتیک، اختلالات مجاری ادراری، اختلالات مثانه و وجود عفونت

در این بخش، ابتدا ادرار از نظر موارد ظاهری مثل رنگ، بو، میزان شفافیت، وزن و PH مورد بررسی قرار میگیرد

درصورت درخواست پزشک معالج، کشت ادرار صورت میگیرد.

در مراحل بعدی با استفاده از نوار ادرار میتوان به مواردی مثل خون، کتون، پروتئین، قند و میزان آنها در ادرار پی برد.

در مرحله بعدی، رسوب ادرار از نظر میکروسکوپی مورد بررسی قرار میگیرد، در این بررسی میزان سلولهای پوششی مجاری، کست، موکوس، کریستال، RGB، WBC و باکتری های موجود در ادرار مورد بررسی قرار میگیرند.

نکته : وجود باکتری در ادرار بانوان طبیعی ولی در مردان نشانه عفونت ادراری می باشد.

نکته : مشاهده اسپرم در بررسی میکروسکوپی ای که روی ادرار آقایان انجام می شود بسیار مهم است.

3-  مایعات بدن

آزمایش های بخش بیوشیمی

در این بخش آزمایش های متعددی بر روی نمونه های سرم ، پلاسما، ادرار و مایعات مختلف بدن انجام می شود. نوع آزمایش درخواستی تعیین کننده نمونه مورد استفاده در آزمایش است.

این بخش از مهمترین بخش های آزمایشگاه است که در آن تست های مختلف از جمله تست های زیر انجام میشود:

• تری گلیسیرید
• HDL
• LDL
• VLDL
• SGOT
• SGPT
• ALK
• فسفر
• آلبومین
• بیلی روبین
• گلوبین
• میکروآلبومین و پروتئین و توتال

دستگاه های موجود در این بخش:

اتوآنالایزر و چند دستگاه آزمایش سدیم ، الکترولیت ، لیتیم و…

در این بخش، آزمایشگاه بهنود از تیم حرفه ای و متخصص با تجربه بالا به همراه استفاده از تجهیزات و فناوری های روز دنیا و دستگاه های پیشرفته و اتوماتیک، بهره برده است.