آزمایشگاه بهنود در راستای رفاه حال مادران باردار اقدام به جمع آوری اطلاعات در خصوص مصرف مکمل های دوران بارداری نموده است.
مکمل های موردنیاز قبل از بارداری و در دوران بارداری
در طول بارداری، جنین همه مواد مغزی مورد نیاز خود را از بدن مادرش بدست می آورد. بنابراین مادر در این دوران نسبت به قبل نیاز بیشتری به مواد مغزی دارد.
مصرف مکمل های بارداری و خوردن غذای سالم می تواند نیاز مادر و جنین را به خوبی تامین کند و بیشتر ویتامین ها و مواد معدنی را به آن ها برساند.
مکمل مورد نیاز قبل از بارداری
زمانی که شما تصمیم به بارداری می گیرید باید بدانید که سلامتی فرزندتان در گرو سلامتی مادر است و علاوه بر مراقبت های دوران بارداری باید قبل از باردار شدن نیز بدن از لحاظ میزان ویتامین ها و مواد معدنی در شرایط خوبی باشد.
معمولا پزشکان با درخواست انجام یک آزمایش خون کامل شرایط بدن مادر را بررسی نموده و سطح ویتامین های مورد نیاز بدن او را تشخیص می دهند.
اسید فولیک
اگر بارداری شما برنامه ریزی شده باشد بهتر است از 3 ماه قبل از اقدام به بارداری مصرف مکمل اسیدفولیک را شروع کنید.
در شرایط ایده آل و کم خطر مادر باید روزانه 400 میکروگرم فولیک اسید مصرف کند .
در صورتیکه بارداری شما برنامه ریزی شده نبوده و پیش از بارداری فولیک اسید نخورده اید به محض اطلاع از بارداری مصرف آن را شروع کنید.
این قرص می تواند به جلوگیری از نقص لوله عصبی جنین کمک کند ومصرف آن باید تا هفته 16 بارداری ادامه یابد.
دوز مصرفی این مکمل توسط پزشک مشخص می شود ممکن است پزشک تشخیص دهد که خانمی نیاز به اسیدفولیک بیشتری در طول روز داشته باشد.
مقدار مصرف اسیدفولیک
معمولا در شرایط عادی و برای مادران با سن کمتر از 35 سال اسیدفولیک (1 میلی گرم) تجویز می شود اما اگر تحت شرایطی احتمال نقص لوله عصبی بیشتر باشد
یا سن مادر بالای 35 سال و حاملگی او پرخطر محسوب شود، اسید فولیک (5 میلی گرم) تجویز می شود.
ممکن است پزشک قرص های مولتی ویتامینی را تجویز کرده باشد که حاوی میزان کافی اسیدفولیک باشد و دیگر نیاز به مصرف مجزای آن نداشته باشید.
همچنین فولات که شکل طبیعی اسیدفولیک است در مواد غذایی همچون سبزیجات، کلم بروکلی، چغندر و حبوباتی مثل نخود و عدس یافت می شود.
اما خوردن غذاهای حاوی فولات به تنهایی نیاز بدن را در دوران بارداری تامین نمی کنند به همین علت مصرف اسیدفولیک در کنار منابع طبیعی فولات لازم است.
مکمل های طول دوره بارداری
-
ویتامین D
شما در طول روز به 10 میکروگرم ویتامین D نیاز دارید.
ویتامین D سطح کلسیم و فسفات را در بدن تنظیم کرده و برای حفظ سلامت دندان ها، استخوان ها و ماهیچه ها لازم است.
ویتامین D را می توان از طریق تابش نور خورشید به پوست دریافت کرد اما دقیق مشخص نیست چقدر زمان برای تولید ویتامین D مورد نیاز بدنمان لازم داریم، بنابراین مصرف این مکمل خصوصا در دوران بارداری و شیردهی اهمیت بیشتری دارد.
مصرف این مکمل در دوران بارداری کمک می کند تا نوزاد شما در ماه های اول زندگی ویتامین D کافی داشته باشد.
کمبود این ویتامین باعث بروز مشکلات استخوانی در نوزاد می شود.
نکته: با توجه به اینکه مصرف ویتامین D در بارداری 600 واحد تعیین شده است اما بسیاری از کارشناسان معتقدند 600 واحد به هیچ عنوان کافی نیست و زنان باردار و شیرده باید روزانه 1500 تا 2000 واحد از این ویتامین دریافت کنند.
ویتامین D در غذاهای زیر وجود دارد:
- ماهی های چرب (سالمون و ساردین)
- تخم مرغ
- گوشت قرمز
-
کلسیم
میزان نیاز به کلسیم در زنان باردار دو برابر زنان دیگر است. کلسیم تا حدودی با مصرف لبنیات تامین می شود اما برای نیاز جنین و در دوران بارداری اصلا کافی نیست و باید بصورت مکمل روزانه مصرف شود.
در صورت کمبود کلسیم، جنین کلسیم مورد نیاز خود را از مغز استخوان مادر گرفته و مادر کلسیم بدن خود را از دست می دهد و دچار پوکی استخوان، دردهای استخوانی، دندان درد و کمردرد خواهد شد.
بنابراین مادران برای حفظ سلامت استخوان ها و دندان های خود و رشد و توسعه استخوان های جنین باید به مقدار کافی از منابع کلسیم استفاده کنند.
-
آهن
بدن از آهن استفاده می کند تا هموگلوبین بسازد. این هموگلوبین ها سلول های حامل اکسیژن از ریه به بقیه اعضای بدن هستند.
نیاز مادر در طول بارداری به آهن دو برابر می شود چراکه بدن او خون بیشتری می سازد تا بتواند اکسیژن لازم را برای جنین تامین کند.
جنین نیز به آهن نیاز دارد تا بتواند برای خودش خونسازی کند. بنابراین دریافت آهن کافی برای بدن ضرورت دارد و در صورت عدم مصرف آن مادر دچار کم خونی و احساس خستگی شدید می شود.
آهن را می توان از غذاهای زیر دریافت کرد:
- گوشت قرمز
- عدس
- نخود
- اسفناج
با این حال جذب آهن از طریق خوردن این خوراکی ها در بارداری کافی نیست و باید طبق صلاحدید پزشکتان حتما از قرص آهن نیز استفاده کنید.
دوز مورد استفاده معمولا 27 تا 40 میلی گرم در روز است و مصرف بیشتر آن ممکن است باعث تداخل جذب روی در بدن شود.
مکمل آهن را با چای یا قهوه یا شیر میل نکنید زیرا می تواند در جذب آن تداخل ایجاد کند.
سعی کنید آهن را با نوشیدنی های حاوی ویتامین C مصرف کنید تا به جذب بهتر آن کمک کند.
نکته: در صورتیکه مصرف مکمل آهن باعث ایجاد حالت تهوع یا معده درد و یبوست در شما شد و با مصرف مکمل ها مشکلی پیدا کردید حتما با پزشک خود مشورت نمایید و بدون اطلاع پزشک مصرف مکمل را قطع نکنید.
ممکن است پزشک روش مصرف قرص را به جویدنی تغییر داده یا نوع داروی شما را تغییر دهد.
-
مولتی ویتامین
قرص های مولتی ویتامین یکی از مکمل های مهم و مورد نیاز دوران بارداری محسوب می شوند که حاوی ویتامین ها و مواد معدنی مختلفی هستند.
زنان باردار از ماه چهارم به بعد باید از این مکمل ها استفاده نمایند.
دلایل ضرورت مصرف مولتی ویتامین در دوران بارداری
- جلوگیری از تولد نوزاد با وزن کم
- کاهش احتمال زایمان زودرس
- پیشگیری از مسمویت بارداری (پره اکلامپسی)
- کم کردن خطر تولد نوزاد با نقص عضو
- کاهش عوارض بارداری
-
امگا3 (DHA)
نوعی چربی بنام اسید چرب امگا3 وجود دارد که یکی از مکمل های ضروری برای دوران بارداری محسوب نمی شود اما بر رشد مغز و چشم جنین بسیار موثر است.
این اسید چرب در گوشت ماهی سالمون و ساردین یافت می شود اما برخی از زنان باردار ممکن است ترجیح دهند این ماده معدنی را بصورت مکمل دریافت کنند.
نکته: کمبود امگا3 در بارداری خطر افسردگی مادر را افزایش می دهد.
-
ید
ید نیز یکی از ریز مغزی های مهم در دوران بارداری است که با توجه به سطح تیروئید شما در آزمایش خون در صورت نیاز برایتان تجویز می گردد.
کم یا زیاد بودن ید منجر به کم کاری تیروئید در بارداری می شود و باید سطح آن در بارداری و شیردهی به ترتیب روی 220 و 250 میکروگرم کنترل شود.
نکته : بهترین زمان مصرف ید همراه با غذاست.
مکمل هایی که در بارداری نباید مصرف شوند
-
ویتامین A
این ویتامین در عملکرد سیستم ایمنی و بینایی نقش مهمی دارد اما با این حال در دوران بارداری نباید در مقادیر بالا مصرف شود.
ویتامین A محلول در چربی است و اضافه آن در کبد ذخیره می شود.
این تجمع چربی می تواند آثار بدی بر سلامت مادر بگذارد و منجر به آسیب های کبدی یا نقص های مادرزادی در جنین می شود.
نکته: خوردن جگر به دلیل سرشار بودن از ویتامین A در بارداری ممنوع است.
-
ویتامین E
این ویتامین نیز محلول در چربی بوده و با این حال که تاثیر مثبتی بر عملکرد سیستم ایمنی بدن دارد اما مصرف مقادیر بالای آن در بارداری منجر به افزایش احتمال پارگی کیسه آب و زایمان زودرس می شود.
نکات مهم در مصرف مکمل های بارداری
- ویتامین های دوران بارداری را با یک میان وعده سبک یا بعد از غذا همراه با یک لیوان کامل آب میل کنید.
- مصرف مکمل هایی مثل آهن قبل از خواب ممکن است به کاهش حالت تهوع شما کمک کند.
- بیشتر از مقادیر توصیه شده توسط پزشک خود از مکمل ها استفاده نکنید.
- 2 ساعت قبل و بعد از مصرف مولتی ویتامین ها از داروهای ضد اسید استفاده نکنید.
- مولتی ویتامین نباید به همراه لبنیات مصرف شود زیرا باعث کاهش جذب آن خواهد شد.
نتیجه گیری
در این مقاله سعی بر آن داشتیم درمورد مکمل های مورد نیاز در بارداری و میزان اهمیت مصرف آن ها به شما اطلاعاتی را ارائه دهیم.
چنانچه در سن باروری هستید یا قصد حاملگی دارید بهتر است از چند ماه قبل با متخصص زنان و زایمان مشورت نمایید.
پزشک با توجه به آزمایش خون شما شرایط بدنی تان را می سنجد و مکمل های لازم را برایتان تجویز می کند.
با تشکر از توجه و همراهی شما
سوالات متداول شما در مورد مصرف مکمل های بارداری
بله/ حتی اگر تغذیه فرد مناسب و ایده آل باشد پزشکان برای جلوگیری از بوجود آمدن هرگونه کمبود در ویتامین ها و مواد معدنی در بارداری، مصرف مکمل ها را توصیه می کنند.
مصرف هیچ ویتامینی خطرناک نیست اما مصرف بیش از حد برخی از آن ها با عوارضی ناگوار همراه است.
مثلا ویتامین A و E که محلول در چربی هستند باید حتما در دوز تعیین شده مصرف شود و مقدار مصرف آن در طول بارداری تحت کنترل باشد.
از لحاظ علمی چنین چیزی اثبات نشده است اما برخی از خانم ها ابراز می دارند که این فرآورده اشتهای آن ها را افزایش داده و باعث چاقی و اضافه وزنشان شده است.
بهتر است در این مورد با پزشکتان مشورت کنید.
معمولا در کنار وعده غذایی و با یک لیوان کامل آب توصیه می شود تا عوارض جانبی آن به حداقل برسد.
به دلیل افزایش نیاز بدن به انرژی و نیازهای غذایی در بارداری مصرف مولتی ویتامین با رشد و تکامل جنین مرتبط می باشد و ضرورت دارد.
احساس خستگی، ضعف، سردرد و سرگیجه از علائم کم خونی در بارداری هستند.
حالت تهوع، یبوست و معده درد
مصرف اسیدفولیک از 3 ماه قبل بارداری توصیه می شود اما در صورت داشتن بارداری برنامه ریزی نشده باید به محض اطلاع یافتن از بارداری مصرف اسیدفولیک را شروع کرده و تا هفته 16 ادامه دهید.
باقی مکمل ها طبق نظر پزشک شما برایتان تجویز می شود.
معمولا کلسیم و ویتامین D بصورت جداگانه تجویز می شوند زیرا مقادیر موجود آن در مولتی ویتامین ها در بارداری کافی نیست.
امگا3 نیز در بیشتر مولتی ویتامین ها وجود ندارد.
چون ویتامین D و کلسیم محلول در چربی هستند بهتر است بعد از ناهار مصرف شوند.
